ارائه مدل حاکمیت داده در سازمان امور مالیاتی کشور (مطالعه‌ای در نظام مالیاتی هوشمند)

امروزه، سازمان امور مالیاتی کشور با حجم انبوهی از داده های مختلف روبه رو است که نیاز است در جهت مدیریت اثربخش داده‌ها، هوشمندسازی نظام مالیاتی و ایجاد ارزش‌افزوده از آن ها به عنوان یک دارایی ارزشمند در جهت اهداف کلان سازمان بهره برداری نماید . لذا از آنجایی که سازمان مذکور بسیاری از فعالیت های خود را بصورت اقتصاد دیجیتالی و مبتنی بر استفاده از فناوری های الکترونیکی پایه ریزی نموده است، پیاده سازی نظام حاکمیت داده در سازمان امور مالیاتی یک ضرورت به نظر می رسد . از این رو، در این تحقیق الگویی برای مدل حاکمیت داده در سازمان امور مالیاتی طراحی شده که علاوه بر جنبه جدید بودن و نوآوری در آن می تواند به عنوان یک چار چوب کاربردی و بومی ودر حقیقت یک نقشه راهی  درجهت حرکت به سمت هوشمند سازی نظام مالیاتی مورد استفاده قرار گیرد . روش: تحقیق حاضر از نظر هدف توسعه ای- کاربردی بوده و در زمره تحقیقات آمیخته است. در مرحله کیفی تحقیق حاضر از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان و تکنیک تحلیل تم استفاده گردید. مشارکت کنندگان در این مرحله 19 نفر از خبرگان مشارکت داشتند که با روش هدفمند انتخاب شدند. همچنین، در مرحله کمی از 109 نفر از مدیران، معاونان و کارشناسان ارشد فناوری اطلاعات و ارتباطات و انفورماتیک سازمان امورمالیاتی کشور در شهر تهران با پرسشنامه محقق ساخته نظرخواهی به عمل آمد. در این مرحله، روش محاسبه حجم نمونه فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. به منظور اعتبارسنجی مدل نیز از روش تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد.  یافته‌ها: برای حاکمیت داده در سازمان امور مالیاتی، 4 بعد شامل عوامل مدیریت داده، عوامل زیرساختی، عوامل سازمانی و عوامل مدیریتی و 15 مولفه شناسایی شد. همچنین، نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که کلیه متغیرهای شناسایی شده مورد تایید بوده و در این بین عوامل مدیریت داده و عوامل مدیریتی دارای بالاترین ضریب تعیین به مقدار 0.724 و 0.709 است.  نتایج: حاکمیت داده در سازمان امور مالیاتی، پدیده ای پیچیده و چندبعدی است که اجرای آن برای تحقق نظام مالیاتی هوشمند ضرورت دارد. 

presenting the data governance model in the country's tax affairs organization, a study in the smart tax system

today, the country’s tax affairs organization is faced with a huge amount of different data, which needs to be used as a valuable asset for the organization’s major goals in order to effectively manage the data, make the tax system smarter and create added value. therefore, considering that the mentioned organization has based many of its activities on a digital economy and based on the use of electronic technologies, the implementation of the data governance system in the tax affairs organization seems to be a necessity. therefore, in this research, a model has been designed for the data governance model in the tax affairs organization, which, in addition to being new and innovative, can be used as a road map to move towards the intelligentization of the tax system. the present research is developmental-applicative in terms of purpose and is among mixed research. the participants in this stage were 19 experts who were selected with a purposeful method, and also, in a quantitative stage, 109 managers, deputies and senior experts of information and communication technology and informatics of the mentioned organization in tehran were asked for their opinion with a questionnaire. , the sample size calculation method was cochran’s formula and simple random sampling method. in order to validate the model, confirmatory factor analysis method was used. for data governance in the tax affairs organization, 4 dimensions including data management, infrastructural, organizational and management factors and 15 components were identified. also, the results of the confirmatory factor analysis showed that all the identified variables were confirmed and data management factors and management factors had the highest coefficient of determination. based on the results, data governance in the tax affairs organization is a complex and multi-dimensional phenomenon whose implementation is necessary for the realization of a smart tax system.