شناسایی و مدلسازی عوامل موثر بر رفتارهای مالیاتی

مالیات بنا به نظر پژوهشگران اقتصادی مناسب‌ترین و پایدارترین نوع درآمد برای دولت و ابزاری کارآمد جهت اجرای سیاست‌های اقتصادی و حتی هدایت اقتصاد در مسیر اهداف کلان است. بنابراین از دیدگاه آنها وجود تداوم فعالیت‌های دولت وابسته به نظام مالیاتی کارآمد است. یکی از عواملی که در برقراری سیستم دقیق و موثر وصول مالیات به خصوص در کشورهای در حال توسعه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، رفتار مالیاتی مودیان است. هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر رفتار مالیاتی مودیان و شناسایی ساختار روابط میان آنها می‌باشد. روش شناسی مورد استفاده در تحقیق از نوع آمیخته می‌باشد. برای شناسایی عوامل از روش تحلیل محتوا و برای مدلسازی ساختار ارتباطی میان عوامل از مدلسازی ساختاری تفسیری و جهت دسته‌بندی عوامل از تحلیل میک‌مک استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که عوامل رفتار مالی مودیان، شفافیت در فرآیندهای وصول مالیات، نرخ‌ها و ضرائب مالیاتی، اتحادیه‌ها و مجامع صنفی، وسایل ارتباط جمعی، قوانین و مقررات مالیاتی،نگرش مدیران ارشد مالیاتی به فرهنگ مالیاتی، طراحی و راه‌اندازی نظام جامع مالیاتی و اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی مردم، مهم‌ترین عوامل موثر بر رفتار مالیاتی مودیان می‌باشند.

identifying and modeling effective factors on tax behavior

according to economic researchers, tax is the most appropriate and stable type of income for the government and an efficient tool for execution economic policies. therefore, from their point of view, for the continuation of government activities, an efficient tax system is necessary. one of the factors that is very important in establishing an accurate and effective tax system, especially in developing countries, is the tax behavior of taxpayers. the purpose of this research is identifying effective factors on taxpayer’s tax behavior and the structure of relationships between them. for this purpose, mixed methodology is used. factors have been identified by content analysis, the structure of relationships between them has been identified by interpretive structural modeling, and they have been classified by micmac analysis. the results show that taxpayers’ financial behavior, transparency in tax collection processes, tax rates and coefficients, unions and trade associations, mass communication tools, tax laws and regulations, the attitude of senior tax managers towards tax culture, designing and establishment a comprehensive tax system and increasing people’s awareness are the most important effective factors on taxpayer’s tax behavior.