شناسایی عوامل موثر بر ریسک حسابرسی مالیات بر ارزش افزوده (مطالعه موردی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)

نظام مالیات ‌بر‌ ارزش ‌افزوده در ایران به دلیل نوپا ‌بودن، به تازگی مورد توجه قرار گرفته است و بالتبع هنوز بسیاری از جنبه‌های کیفیت حسابرسی‌ مالیاتی و راهبردهای ‌دستیابی و ارتقای آن، تبیین نگردیده است. هم چنین ارزیابی ریسک مالیاتی مودیان مالیات بر ارزش افزوده به منظور تدوین طرح موثر انتخاب مودیان برای حسابرسی مالیاتی با هدف افزایش کارایی و اثربخشی نظام مالیات بر ارزش افزوده کشور از اهمیت برخوردار است. لذا این پژوهش با هدف بررسی ضرورت حسابرسی در سیستم مالیات بر ارزش افزوده و نیز بررسی عوامل موثر بر ریسک حسابرسی در سیستم مالیات بر ارزش افزوده به بررسی سیستم حسابرسی مالیاتی مبتنی بر ریسک و تکنیک های حسابرسی جهت استقرار طرح های حسابرسی قوی و اثربخش که قادر به شناسایی به موقع موارد عدم تمکین و تخلفات مالیاتی باشد، پرداخته است. در این پژوهش برای تعیین نمونه آماری، از روش حذف سیستماتیک استفاده ‌شده است و درنهایت نمونه ای شامل 80 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای بازه زمانی 1395 و 1396 مورد بررسی قرار گرفت. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش، از تحلیل رگرسیون چندگانه غیرخطی به روش لاجیت استفاده‌ شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد؛ از بین عوامل موثر بر ریسک حسابرسی مالیاتی، سابقه مالیاتی مودی و ثبت نام به موقع در مهلت مقرر در طرح ارزش افزوده با ریسک حسابرسی ارتباط معنی دار و معکوسی وجود دارد؛ همچنین بین اندازه مودی و استرداد مالیاتی، و درخواست های با مانده اعتبار منفی مالیاتی از سوی مودیان با ریسک حسابرسی ارتباط معنی دار و مستقیمی وجود دارد و هم چنین نتایج بیانگر عدم وجود رابطه معنی دار بین رسیدگی علی الراس مودی با ریسک حسابرسی مودی می باشد.

Identifying Factors Affecting VAT Auditing Risks (Case Study of Firms Accepted in Tehran Sock Exchange)

The valueadded tax system in Iran has recently been focused due to its infancy, and consequently many aspects of its auditing quality, and strategies for achieving and improving the quality have not been explained. Also, it is important to asses VAT taxpayers risks in order to formulate an effective plan for selecting taxpayers for tax audit with the aim of increasing efficiency and effectiveness. So, this study has aimed at not only reviewing the necessity of audit risk in the VAT system, but also factors affecting an audit risks model to establish strong and effective audit plans that are able to timely identify cases of noncompliance and tax violations. In order to determine the statistical sample, the method of systematic elimination has been used and finally a sample of 80 companies listed on the Tehran Stock Exchange for the period of 2016 and 2017 was examined. To test the research hypotheses, nonlinear multiple regression analysis using logit method has been used. The results of this study show that among the effective factors on tax audit risk, taxpayer history and timely registration within the deadline set in the value added plan have a significant and inverse relationship with audit risk; Also, there is a significant and direct relationship between the size of taxpayer and tax refund, and requests with negative tax credit balance by taxpayers with audit risk, and also the results indicate that there is no significant relationship between taxpayer #39;s toplevel audit and taxpayer audit risk.