بررسی چالش‌های فراروی اخذ مالیات بر تجارت الکترونیک

عموماً محاسبات و اخذ مالیات بر پایه مبادلات کالا و خدماتی است که به‌صورت ملموس صورت می پذیرد و این امر در اغلب کشورهای جهان صادق می باشد. از سویی امروزه با گسترش حوزه‌های کارکرد فناوری اطلاعات و ارتباطات، فضای مجازی و اینترنت، در تمامی عرصه‌های زندگی فردی و اجتماعی افراد، کاربرد نوینی ازاین فناوری را در اقتصاد شاهد هستیم که با به‌کارگیری ابزار الکترونیک اقتصادی، مبادلات تجاری از شیوه سنتی در حال گذار به سمت تجارت الکترونیکی است. از سویی دیگر، یکی از منابع جدید و بالقوه مالیاتی اخذ مالیات از این حجم گسترده تجارت الکترونیک می باشد، البته مالیات ستانی از مبادلات الکترونیک در کشورمان با چالش‌های عدیده‌ای مواجه می باشد که با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر به بررسی و مطالعه چالش‌های فرا روی اخذ مالیات از تجارت الکترونیکی پرداخته و با انجام مصاحبه عمیق با نخبگان مالیاتی، فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک و استفاده از متد و شیوه دلفی به‌منظور جمع‌آوری آراء و همسو نمودن نظرات خبرگان این حوزه‌ها و حصول اجماع، اهم چالش‌های اخذ مالیات از تجارت الکترونیک در کشورمان در سه بعد: سیاستگذاری، قوانین و مقررات و فرآیندهای اجرایی و در 20 مولفه احصاء گردید، سپس به‌منظور مشخص نمودن مهم‌ترین چالش ها و ارزیابی نتایج مراحل قبلی و با بهره گیری از تکنیک دلفی فازی که دراین تحقیق از عدد فازی مثلثی[1] استفاده شده است، پرسشنامه ای از چالش‌های به‌دست‌آمده تهیه و در اختیار خبرگان قرار گرفت و پس از سه بار ارزیابی، اولویت‌بندی چالش‌ها انجام شد.

Identification and Prioritization of Factors Affecting Increasing Public Participation in Tax Payment Using Fuzzy Topsis Method

Public participation in taxation has been one of the fundamental goals of all tax systems.moving towards voluntary obedience management is an approach that pays attention to the social and economic motivations of citizens and before the occurrence of disobedience, identifies its contexts and puts the principle on prevention. The purpose of this study is to identify and prioritize the effective factors in increasing public participation in tax payment. Accordingly, 61 components were identified by studying the literature and reviewing the background. The list was provided to the experts during a semiopen questionnaire. As a result of screening these factors, 15 factors were eliminated using fuzzy logicbased averaging. Also, according to experts, 21 factors have been identified as effective factors in increasing participation in tax payment. The results of ranking the options with the fuzzy TOPSIS technique showed that the variables fairness and equity of the tax system with the highest coefficient of closeness are in the first place and gender of taxpayers with the lowest coefficient of closeness are in the last ranks.