نقش اقتدار سازمان مالیاتی در اثر عدالت توزیعی و رویه ای بر تمکین مالیاتی

رعایت مالیات شامل تصمیماتی است که در نظر گرفتن منافع شخصی در آن، به ضرر جامعه و اعضای آن است. امروزه سیستم‌های مالیاتی در سراسر جهان وابسته به تمکین داوطلبانه مالیات توسط مودیان مالیاتی می‌باشند؛ چراکه هر چه درصد تمکین مالیاتی در یک سیستم مالیاتی بالاتر باشد، به همان نسبت درآمد مالیاتی افزایش خواهد یافت. از طرفی وقتی مودی احساس کند یا معتقد باشد که سیستم مالیاتی آن کشور ناعادلانه است و بار مالیاتی زیادی دارد، هزینه‌های اخلاقی برای رفتار صادقانه کاهش و فرار مالیاتی به‌عنوان نوعی مقاومت در برابر سیستم مالیاتی توجیه پیدا می‌کند؛ بنابراین می‌توان انتظار داشت که وقتی مسئولین مالیاتی به‌صورت عادلانه در زمینه های مختلف عمل کنند، مودیان به‌صورت داوطلبانه با تصمیمات آن‌ها هماهنگ می شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر تعامل بین عدالت توزیع و عدالت رویه ای و همچنین آزمون یک تعامل سه جانبه (عدالت توزیع* عدالت رویه* اقتدار سازمان) بر تمکین مالیاتی به مرحله اجرا درآمد. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه اشخاص حقوقی در استان تهران بوده است که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان استخراج شده و درنهایت 495 شرکت به‌صورت تصادفی برای تجزیه و تحلیل فرضیه پژوهش در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه پژوهش در گام نخست مدل نشان داد که عدالت رویه ای و عدالت توزیع تاثیر بسزایی در سطح تمکین داوطلبانه مالیاتی دارند؛ اما در یک رابطه تعاملی دوطرفه موجب کاهش تمکین داوطلبانه می شوند؛ از طرفی نتایج مدل نهایی حاکی از آن بود که اثر تعدیلی اقتدار سازمان مالیاتی در یک رابطه تعاملی با عدالت توزیع و عدالت رویه ای، سطح تمکین داوطلبانه (نه اجباری) مالیات را به‌خوبی پیش بینی می کند.

The Role of the Authority of the Tax Administration as a result of Distributive and Procedural Justice on Tax compliance

Tax compliance involves a decision where personal benefits come at the expense of society and its members. Today, tax systems around the world depend on the voluntary compliance by the taxpayers. The higher the tax compliance rate in a tax system, the tax revenues increase accordingly. On the other hand, when a taxpayer feels or believes that the tax system of his/her country is unfair and it has a high tax burden, the ethical costs of honesty and the related behavior are reduced and tax evasion is justified as a form of resistance to the tax system; therefore, it can be expected that taxpayers will voluntarily align with their decisions. This study aimed at investigating the effect of the interaction between distributive justice and procedural justice as well as to test a trilateral interaction (distributive justice* procedural justice*organizational authority) on tax compliance. The statistical population of this study was all legal entities in Tehran province. The sample size was extracted using Morgan table and finally 495 companies were randomly selected to analyze the research hypotheses. Research tools included the voluntary tax compliance questionnaire with 10 questions, compulsory tax compliance with 8 questions, procedural justice with 7 questions, distributive justice and the authority of the organization with 5 questions each. The results of the research hypotheses test in the first step of the model showed that procedural justice and distributive justice have significant effects on the level of voluntary tax compliance, but in a twoway interactive relationship, they reduce voluntary compliance; On the other hand, the results of the final model indicated that the effect of adjusting the authority power in an interactive relationship with distributive justice and procedural justice, well predicts the level of voluntary (not enforced) tax compliance.