طراحی مدلی برای پیش‌بینی خوش‌حسابی مودیان بزرگ مالیاتی

ممیزی مبتنی بر ریسک، یک سیستم مدرن انتخاب مالیات‌دهندگان برای حسابرسی مالیاتی است که بر مبنای پارامترهای عینی ریسک و نه مداخله مقامات مالیاتی صورت می‌گیرد. این سیستم از مزایای کاهش فساد و کاهش بار حسابرسی برخوردار بوده و فرآیند ممیزی شرکت‌های کوچک، متوسط و مودیان بزرگ در سازمان امور مالیاتی را بهبود می‌بخشد. از این ‌رو در پژوهش حاضر، با استفاده از اطلاعات و ارقام شرکت‌های مختلف دارای پرونده در اداره کل امور مودیان بزرگ مالیاتی طی دوره 1393-1391 و استفاده از مدل‌های لجستیک و پروبیت، خوش‌حسابی مودیان مالیاتی مدل‌سازی شده است. نتایج حاصل از تخمین روابط رگرسیونی نشان می‌دهند که در میان متغیرهای مالی و حسابداری مختلف که برای تجزیه‌وتحلیل مالی و اقتصادی مودیان مالیاتی استفاده می‌شوند، افزایش متغیرهای بازده دارایی ها، نسبت آنی و سود ناخالص به‌طور معناداری باعث افزایش احتمال خوش‌حسابی می‌شوند و افزایش نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، حاشیه سود عملیاتی و حاشیه سود خالص به‌طور معناداری باعث کاهش احتمال خوش‌حسابی می‌شوند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، توصیه می‌شود به‌منظور ارزیابی خوش‌حسابی مودیان، توجه بیشتری به تغییرات بازدهی دارایی‌ها شود در این صورت مودیان مالیاتی می‌توانند با کاهش بدهی‌های خود نسبت به حقوق صاحبان سهام با احتمال بالاتری به‌عنوان خوش‌حساب شناسایی شوند.