پیش‌بینی وصول مالیات بر درآمد شرکت‌ها در ایران:با استفاده از زنجیره مارکف و تحلیل طیف منفرد

یکی از اجزای بسیار مهم بودجه دولت، درآمدهای مالیاتی کشور می‌باشد. اطلاع از میزان درآمدهای مالیاتی قابل حصول در منابع اشخاص حقوقی، به دلیل سهم بالا از منابع مالیاتی، علاوه بر تخصیص بهینه منابع در جهت وصول انها، دولت را در انجام برنامه‌ریزی‌های مالی کمک می کند. در این مقاله، با هدف دستیابی به پیش بینی های دقیق‌تر درآمدهای مالیاتی از دو روش زنجیره مارکف به عنوان یک روش احتمالی و تحلیل طیف منفرد به عنوان یک روش غیر پارامتریک استفاده می‌شود. ابتدا با استفاده از داده‌های 3000 شرکت بزرگ که 80 درصد رقم مالیات قطعی را تشکیل می‌دهند، به بررسی ماهیت و ساختار وصول مالیات بر اساس وقفه های زمانی در منبع مالیات بر درآمد شرکت ها طی عملکرد سالهای 94-1388 پرداخته شد و سپس با استفاده از زنجیره مارکف و تحلیل طیف منفرد ضمن انجام پیش بینی مالیات قطعی، عملکرد این دو روش با یکدیگر مقایسه و میزان خطای پیش بینی دو الگو بررسی شد. نتایج نشان می‌دهد دقت پیش بینی مدل زنجیره مارکف با اختلاف کمی بهتر از تحلیل طیف منفرد بوده است. همچنین از مالیات قطعی شده هرسال، 30 درصد در سال پس از ان و مابقی در دو سال و بیشتر بعد از ان وصول می‌شود. از سویی دیگر پیش بینی انجام شده نشان داد؛ مالیات قطعی 48 درصد شرکت‌ها طی عملکرد سال‌های 1395 لغایت 1397 افزایشی 2 تا 10 درصد خواهند داشت که عمدتا مربوط به شرکت های نفتی و پالایشگاه ها بوده و حدود 15 درصد از شرکت ها نیز دارای کاهش مالیات حداکثر 5 درصدی خواهند بود که اکثرا مربوط به شرکت های تولیدی است.