رتبه بندی عوامل رفتاری موثر بر عدم تمکین مالیات بر درآمد مشاغل از منظر خبرگان

نظام مالیاتی کشور در بخش مشاغل همواره با چالش های زیادی روبه رو بوده است و عوامل مختلفی بر عدم تمکین مالیاتی این بخش اثرگذار می باشد. در این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی عوامل رفتاری موثر بر عدم تمکین مالیات بر درآمد مشاغل، با هدف پاسخ به این سئوال که »مهمترین عوامل رفتاری موثر بر عدم تمکین در مالیات بر درآمد مشاغل از منظر خبرگان مالیاتی چیست؟ « دنبال شده است. بدین منظور ابتدا مولفه ها و شاخص های رفتاری عدم تمکین مالیاتی در حوزه مشاغل بر اساس ادبیات و مبانی نظری استخراج شده، سپس بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده مدل سازی رفتاری صورت گرفته است. سپس برای جمع آوری اطلاعات از یک پرسشنامه ماتریسی بر اساس تکنیک مقایسه زوجی ساعتی استفاده شده است. در نهایت با توجه به نظر خبرگان و متخصصان در این حوزه و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و نرم افزار اکسپرت چویس عوامل مستخرج از مرحله قبل، رتبه بندی شده است. یافته ها حاکی از این است که از بین شاخص های اصلی، هنجارها (اجتماعی و فردی) بالاترین اهمیت و از بین زیرشاخص های نگرش، هنجارها و کنترل رفتاری ادراک شده به ترتیب عدم تقارن اطلاعاتی، رفتار الگوی اصلی و گزارش اشخاص ثالث بالاترین درجه اهمیت را در عدم تمکین مالیاتی دارند.

Ranking Effective Behavioural Factors Affecting Non –compliance in Business Tax from the Professional Perspective

The countrychr('39')s tax system has always faced many challenges in the business sector, and various factors have caused lack of tax compliance in this sector. In this research, the identification and ranking of effective behavioural factors affecting noncompliance of business tax has been pursued with the aim[1] of answering the question that what are the most important factors affecting the noncompliance of business tax from the point of view of experts? has been followed. To this end, the components and indicators of noncompliance tax behaviour in the field of business were extracted based on the literature and theoretical foundations, then based on the theory of planned behaviour, behavioural modelling has been done. Then a matrix questionnaire was used for data collection based on the Saaty paired comparison technique. Finally, according to the expertschr('39') opinion in this area, using the Analytical Hierarchy Process (AHP) method and the Expert Choice software, factors from the previous stage have been ranked. The results indicate that among the main indices, norms (social and individual) are the most important ones. Among the subindicators of perception, norms and perceived behavioural control, information asymmetry, main referent behaviour and thirdparty reporting, have the highest importance in noncompliance respectively.