راه‌کارهای برطرف کردن التقای واکه‌ها در زبان فارسی

التقای واکه‌ها هنگامی روی می‌دهد که در دو هجای مجاور، هجای سمت چپ فاقد پایانه و هجای سمت راست فاقد آغازه باشد. التقای واکه‌ها در بازنمایی واجی یا در یک مرحله میانی بین بازنمایی واجی و بازنمایی آوایی رخ می‌دهد. انتظار می‌رود که این پدیده در هر زبانی وجود داشته باشد. ولی برطرف کردن آن فقط در زبان‌هایی که وجود آغازه در آنها ضروری است الزامی می‌باشد. التقای واکه‌ها معمولاً با بهره‌گیری از پنج راهکار برطـرف مـی‌شود: درج همـخوان میـانجی، حذف یکی از واکه‌ها، ادغام دو واکه، تشکیل غلت و سرانجام تبدیل دو واکه به یک واکۀ مرکب. در این پژوهش توصیفی تحلیلی شرایط و امکان رخداد هر پنج راهکار در زبان پارسی مورد بررسی قرار گرفته و فقط آن راه‌کارهایی که در این زبان رایج هستند، با بهره‌گیری از نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 2004 /1993) تبیین شده‌اند. هدف این مقاله دست‌یابی به یک رتبه‌بندی دربرگیرندۀ نهایی از محدودیت‌های مختلف بوده که تبیین کنندۀ همۀ راهکارهای رایج در برطرف کردن التقای واکه‌ها در زبان پارسی باشد. نتایج این پژوهش بالغ بر ده مورد است که هر یک واقعیتی را پیرامون فرایندها و راهکارهای رایج در برطرف کردن التقای واکه‌ها در زبان پارسی بیان می‌کند.

Hiatus Resolution Strategies in Persian

Hiatus is a situation in which there is no consonant between the nuclei of two adjacent syllables. It occurs when the left syllable lacks a coda while the right one lacks an onset. Hiatus occurs in underlying representation or at a level between underlying and phonetic representations. Its occurrence is expected in every language, but its resolution is obligatory in languages which require syllables to have onsets. Strategies such as intervocalic consonant insertion, vowel deletion, vowel coalescence, diphthong formation, and glide formation are usually used to resolve hiatus. In this research the conditions and possibilities of using each strategy in Persian are discussed. However, only those strategies which are employed in this language are analyzed using Optimality Theory (Prince and Smolensky, 1993/2004).The ultimate goal of this research is to come up with a single inclusive ranking of constraints which explains all the hiatus resolving strategies in Persian. The results section of this research includes ten facts about the processes and strategies used in resolving hiatus in Persian.