تضاد و تناقض در احوال عاشق و معشوق بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف

یکی از موارد کاربرد تضاد و متناقض ‌نما در آثار ادبی وصف حال عاشق و معشوق است؛ زیرا قدرت عشق فراتر از آن است که در منطق گفتار عادی زبان جریان یابد. به همین سبب گاه برای شرح مفاهیم عشق بیان شاعر و نویسنده از گفتار عادی فراتر می‌رود که در آشکارسازی احوال عاشق و معشوق موثر است. در این پژوهش کوشش شده است تا با استفاده از تحلیل گفتمان انتقادی و مدل سه بعدی فرکلاف به این پرسش پاسخ داده شود که تضاد و تناقض در بیان احوال عاشق و معشوق در منظومه‌های خسرو و شیرین و لیلی و مجنون نظامی، چه نقش و جایگاهی دارد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که تضاد و تناقض در تمام سطوح نظریه فرکلاف آشکار است و نسبت به آنچه در متون بلاغی مطرح می‌شود، عمومیت بیشتری دارد. کاربرد تضاد و تناقض برای بیان احوال عاشق بیش از معشوق است. تفاوت جنسیت نیز سبب می‌شود شاعر از شیوه‌های متفاوت تضاد و تناقض برای احوال عاشق و معشوق بهره گیرد؛ به‌گونه‌ای که از تضاد برای جنس مرد که قدرت بیشتری نسبت به زن دارد، آشکارتر و محسوس‌تر بهره می‌گیرد؛ اما تضاد را برای جنس زن به آن سبب به کار می برد که در اجتماع آشکار شدن مسائل عشق برای آنها خلاف عرف محسوب می‌شود.

contradiction and paradox in the state of lover and beloved

one of the cases of the use of contradiction and paradox in literary works is the description of the lover and the beloved, because the power of love is beyond what can flow in the normal speech of the language. to describe the concept of love poets and writers go beyond ordinary language to better express the state of the lover and the beloved. in this research, an attempt has been made to answer this question by using critical discourse analysis and fairclough's three-dimensional model, what is the role and position of contradiction and paradox in expressing the state of the lover and the beloved the result of the research is that contradiction and paradox are evident at all levels of fairclough's theory. the use of contradiction and paradox to express the state of the lover is more than the beloved. the gender difference makes the poet use different methods of contradiction and paradox to describe the lover and the beloved. the male sex has more power than the female, and the poet uses a more obvious contrast, but because revealing the issues of love for the female gender is against the custom, he uses contrast.