پیرامون «را» در مفعول صریح بر مبنای رویکرد دستور واژی ‌- نقشی

‌دبیرمقدم (1383،1369) بر این باور است که «را» علاوه بر آنکه می‌تواند از لحاظ نحوی نقش‌نمای مفعول صریح باشد، از لحاظ اطلاعی می‌تواند نشان مبتدای ثانویه آن باشد. در‌این‌بین، برخی از پژوهشگران رخداد «را» در مفعول صریح به‌عنوان نشان مبتدای ثانویه، هنگامی که نکره است و یا هنگامی که در پاسخی به پرسش گوینده به‌عنوان کانون اطلاعی در بافت گفتمانی تلقی‌می‌شود، مورد‌‌چالش قرار‌داده‌اند و این نشان را معطوف به عواملی چون تشخیص‌پذیری، معرفگی و مشخص‌بودگی دانسته‌اند. هدف از پژوهش حاضر بررسی نشان «را» بر اساس رویکرد کینگ (1997)، بات و کینگ (2000) و ابوبکری (2018) در دستور واژی‌-نقشی با‌تکیه‌‌بر تعاریف ارائه‌شده از مبتدای ثانویه توسط دبیرمقدم (1383،1369) و دالریمپل و نیکولااوا (2011) ‌است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و داده‌ها به دو شیوۀ کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهند که «را» به‌عنوان پس‌اضافۀ دستوری در ساخت نقشی در مشخصۀ «صورت حرف اضافه» قرار‌می‌گیرد و می‌تواند نقش مفعول متممی پذیرنده و یا کنش‌پذیر را به‌جای نقش مفعول صریح نشان‌دار‌کند. «را» در ساخت اطلاع در مشخصۀ «صورت گفتمانی» قرار‌می‌گیرد و منجر به نشان‌داری مبتدای ثانویه می‌شود. در ساخت سازه‌ای نیز به‌عنوان هستۀ حرف اضافه باعث شکل‌گیری گروه حرف‌اضافه‌ای می‌شود. همچنین در موارد چالش‌برانگیز مذکور این امر نشان‌‌داده‌شده‌است که با پیشنهادی مبنی‌بر ساخت اطلاع لایه‌ای، نشان «را» به‌عنوان «صورت گفتمانی» مبتدای ثانویه را در سطح جمله نشان‌دار‌می‌کند و در سطح گفتمانی مبتدای ثانویه می‌تواند در لایۀ زیرین و یا بیرونی سایر عناصر اطلاعی در ساخت اطلاع قرار‌گیرد. ازاین‌رو می‌توان نتیجه‌گرفت که رویکرد مذکور در دستور واژی-نقشی هم‌راستا با نظر دبیرمقدم (1383، 1369) مبنی ‌بر تاثیر عوامل نحوی و اطلاعی بر رخداد «را»، می‌تواند بازنمایی جامعی از نشان «را» ارائه ‌دهد.

about ra in the explicit object based on the lexical-functional grammar approach

dabir-moghaddam (1972,2004) believes that -râ, moreover, is syntactically the function word of the explicit object, can also be informationally the marker of its secondary topic. meanwhile, some researchers have challenged the use of -râ as a secondary topic marker in the explicit object when it is indefinite or when it is considered as an informative focus in response to the speaker's question in the discourse context. they have considered the marker-râ being fastened on factors such as identifiability, specificity, and definiteness. the current study's goal is to examine the marker-râ using the lfg approach of king (1997), butt & king (2000), and abubakari (2018), relying on the definitions provided by the secondary topic by dabir-moghaddam (1972,2004), dalrymple & nikolaeva (2011). the research methodology is descriptive-analytical, and the data was collected in two ways: in the library and field. the findings reveal that in the f-structure, the grammatical preposition-râ is placed in the (pform) feature and can indicate the grammatical function of the theme/patient oblique instead of the grammatical function of the explicit object. in the i-structure, -râ is placed in the (dform) feature and leads to secondary topic marking. in the c-structure, as the preposition's head, it also causes the formation of the prepositional phrase. also, in the above-mentioned challenging cases, it has been shown that with a suggestion of the layered i-structure, the râ-marker as a (dform) marks secondary topic at the sentence level and the secondary topic can be placed on the inner or outer layer of other informative elements at a level beyond the sentence. therefore, it can be concluded that the mentioned approach in the lfg in line with the opinion of dabir-moghaddam (1972,2004) on the effect of syntactic and informational factors on the occurrence of -râ, can show a comprehensive representation of the marker-râ.