واکاوی بازنمود نظام نوبت‌ گیری سخن در گفتگوهای مجموعه درسنامۀ پرفا

گفتگوکاوی یکی از حوزه های مهم در زبان شناسی است که به بررسی گفتگوهای واقعی می پردازد و آن ها را از جهات مختلف مورد بررسی قرار می دهد؛ یکی از مباحث مهم در گفتگوکاوی نوبت‌گیری است که تعیین می کند، چه کسی چه وقت با چه نشانه های زبانی و غیرزبانی برای واگذاری یا دریافت نوبت اقدام ‌کند. هدف پژوهش حاضر واکاوی بازنمود نظام نوبت‌گیری در گفتگوهای مجموعه درسنامه پرفا با روش توصیفی- تحلیلی است. از 11 تکنیک مطرح‌شده توسط سَکس و همکاران (1974) و جفرسون( 1973) برای تحلیل داده ها استفاده شده است. بررسی 98 گفتگو در مجموعه سه جلدی پرفا نشان داد در 75 درصد موارد نوبت‌گیری، گوینده خود تصمیم به واگذاری نوبت سخن نمود و در 25 درصد باقیمانده خودنوبت‌گیری رخ داد. در موضوع واگذاری نوبت سخن، تکنیک «سوال و جواب» سهم بسیار زیاد و دو تکنیک «سوالات تاکیدی و عذرخواهی» سهم بسیار اندک و تقریباً صفر درصدی را در واگذاری نوبت داشتند. در موضوع خودنوبت‌گیری نیز تکنیک «بیان عقیده در زمان مناسب» سهم بسیار زیاد و تکنیک «پیش‌بینی کردن پایان سخن گوینده» سهم صفر درصدی داشتند. در میزان به کارگیری نسبی تکنیک‌های واگذاری نوبت و خودنوبت‌گیری در کتاب‌های سطح مقدماتی، میانی و پیشرفته نظم خاصی مشاهده نشد. در مجموع به نظر می‌رسد نظام نوبت‌گیری سخن به طور کلی در درسنامه پرفا بازنمود داشته ولی به صورت جزئی در آن اختلافاتی با نظام‌ نوبت ‌گیری طبیعی فارسی‌ زبانان وجود دارد.

analysis of the representation of the turn-taking system in the dialogues of parfa

conversation analysis is one of the important areas in linguistics that investigates real conversations and examines them from different aspects; one of the important topics in conversational analysis is turn taking, which determines who and when with what linguistic and non-verbal cues to give or receive a turn. the aim of the current study is to analyze the representation of the turn-taking system in the dialogues of the parfa collection with descriptive-analytical method. 11 techniques proposed by sacks et al. (1974) and jefferson (1973) were used for data analysis. the review of 98 conversations in the three volume of parfa showed that in 75% of the turn-taking cases, the speaker decided to give up his turn and in the remaining 25%, self-turning took place. in assigning the turn to speak, the question and answer technique had a very large share and the two techniques of emphasizing questions and apologies had a very small and almost zero percent share in turn assignment. in the topic of taking turns, the technique of expressing the opinion at the right time had a very high contribution and the technique of predicting the end of the speaker's speech had a zero percent contribution. no particular order was observed in the relative use of turn-taking and self-turning techniques in introductory, intermediate and advanced level books. in general, it seems that speech turn taking system is generally represented in the parfa, but there are some differences in it with the natural turn taking system of persian speakers.