رده‌ شناسی آرایش سازه‏های متن سغدی بودایی «وِسَنترَه جاتَکَه»؛ بر اساس مولفه‏های وابسته به اسم

زبان سغدی از زبان‏های ایرانی میانه‏ی شرقی‏‌ست که به سه گروه مانوی، بودایی و مسیحی تقسیم می‏شود. در این پژوهش به بررسی آرایش سازه‏های متن سغدی بودایی «وِسَنترَه جاتَکَه» پرداخته شده است. تاکنون پژوهشی در باب رده‏شناسی زبان سغدی بودایی صورت نگرفته است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و تحلیل‌ها از نوع کمی و کیفی است، گردآوری داده‌ها به روش کتابخانه‌ای است. چارچوب تحلیل، مولفه‌های تحلیل آرایش سازه‏ی معرفی‌شده در دبیرمقدم (1392) و درایر (1992) است. از میان مجموع 28 مولفه‏ی معرفی‌شده در این آثار، 15مولفه‏ی وابسته به اسم بررسی شده‏اند. بر مبنای نظریه‏ی جهت انشعاب (bdt) برای زبان‏های گوناگون می‏توان دو وضعیت را متصور شد: راست‏انشعابی و چپ‏انشعابی. پس از بررسی2912 جفت‌عنصر وابسته به اسم موجود در متن، مشخص شد که زبان سغدی بودایی بر اساس فرضیه‌ی جهت انشعاب، گرایش به چپ‌انشعابی بودن دارد. به طوری‌که در 5 مولفه راست‌انشعابی یا هسته‌آغاز است و در 8 مولفه چپ‌انشعابی یا هسته‌پایان است.

typology of the word order of the buddhist sogdian text “vesantra jᾱtaka”( the story of the buddha’s birth) based on nominal categories

sogdian language is one of the middle eastern iranian languages which is divided into three parts: manaichean, buddhist and christian. this paper surveys the typology of the word order of the buddhist sogdian text “vesantra jᾱtaka”. there has not been research done on the typology of the word order of this language. this paper surveys the typology of the word order of the buddhist sogdian text “vesantra jᾱtaka” through a descriptive-analytical study. data have been collected through library method and purposive sampling. present article discusses on the word order of this text, among 24 categories discussed in dabir moghadam (2012), and 4 categories which dryer presented (1992). among 28 introduced components, 15 nominal components have been studied. based on the branching direction theory (bdt), for different languages, two situation can be imagined: right branching, left branching. based on the branching direction theory, it was found that sogdian language tends to be left-branching. sogdian language is left-branching in the 8 components and is right-branching in 5 components.