تاثیر نماز بر نام‌گذاری اوقات شبانه‌روز در زبان‌های ایرانی

ارتباط دو زبان فارسی و عربی و تاثیرپذیری این دو از یکدیگر غیرقابل کتمان است. در دورۀ قبل و بعد از اسلام این دو زبان بر همدیگر تاثیر بسیار گذاشته اند. پذیرش دین اسلام توسط ایرانیان باعث رواج لغات عربی بسیاری شد. نمازهای پنج گانه که در اوقات مختلفی از شبانه روز خوانده می شود، باعث توجه خاص به زمان نمازگزاری شده و لحظات و زمان های نماز، اهمیت خاصی پیدا کرده است. به همین دلیل، عباراتی که برای اشاره به زمان ادای نماز به کار می رفت، بعد از مدتی برای اشاره به زمان به طور مطلق به کار رفت و کم کم عباراتی همچون «نماز دیگر»، «نماز پیشین» و «پسین» و کلمات دیگر، علاوه بر اشاره به زمان نماز، به عنوان قید زمان به معنای «عصر، غروب و مانند آن» در بین زبان های ایرانی رایج شدند. این تحقیق در پی آن است نشان دهد که در گویش های ایرانی چه واژه هایی تحت تاثیر نماز ایجاد شده و یا معانی تازهای پیدا کرده اند. داده های این تحقیق هم به روش کتابخانه ای از کتبی همچون ترجمۀ تفسیر طبری و هم به روش میدانی از گویش های مختلف ایرانی گردآوری شده اند. نتیجۀ تحقیق نشان می دهد هم در متون ادب فارسی و هم در گویش های ایرانی واژه های زمان نَمای قابل ملاحظه ای تحت تاثیر نماز رایج شده اند.

the effect of prayer on the naming of terms related to time in the iranian languages

the relationship between persian and arabic and the influence of these two languages on each other is indisputable. these two languages have greatly influenced each other in the pre-islamic and post-islamic periods. the acceptance of islam by iranians caused the spread of many arabic words. prayers during the day and night, it has caused special attention to the time of prayer and the times of prayer have become especially important. gradually, expressions such as &another prayer / نماز دیگر&, previous prayer/ نماز پیشین& and &later/دیگر& and other words, in addition to referring to the time of prayer, as a constraint of time meaning &evening, sunset. became common among iranian languages. the question of this research is what words in iranian dialects have been created under the influence of prayer or have found new meanings? the data of this research have been collected both from a written library method such as tabari tafsir/ تفسیر طبری translation and from a field method from different iranian dialects. the result of the research shows that in both persian literature texts and iranian dialects, words that indicate time under the influence of prayer have become common.