هماهنگی واکه‌ای در صرف افعال گویش مشهدی: واج‌شناسی زایشی

در این پژوهش هماهنگی واکه‌ای پیش‌وندهای فعلی در گویش افراد میان‌سال غیرمهاجر شهر مشهد در چارچوب واج‌شناسی زایشی بررسی می‌گردد. بدین منظور بیش از 120 فعل بسیط گویش مشهدی صرف شده و تناوب‌های واجی واکه‌ها در پیش‌وندهای فعلی استمرار، التزام و نفی در محیط آوایی خود استخراج و از نظر هماهنگی مشخصه‌های واجی واج آغازگر و همخوان آغازین ستاک بررسی گردید. نتایج نشان می‌دهد که شکل زیرساختی پیش وند استمرار و التزام دارای واکۀ پیشین میانی است؛ هماهنگی در مشخصه‌های پسین بودن، افراشتگی و یا هر دو با هم رخ می‌دهد؛ واکه پیشین افتاده ستاک در ایجاد هماهنگی مشارکت ندارند، ولی واکۀ پسین افتاده صرفاً در صورتی که همخوان آغازین ستاک غیرتیغه ای باشد آغازگر هماهنگی است؛ واکۀ پیش وند نفی پیش از وند استمراری در مشخصه پسین بودن با تکواژ استمراری هماهنگ می شود. همچنین، قاعده های حاکم بر هماهنگی در فعل های دارای غلت یا همخوان چاکنایی که در آن ها حذف انجام می شود بررسی شد.

vowel harmony in the verbs of mashhadi dialect: a generative approach

taking a generative phonology approach, this paper analyzes vowel harmony in verbal prefixes in the speech of middle-aged non-immigrant mashhadi people. over 120 simple verbs were conjugated and phonological alternations in the vowels of imperfective, and sunjunctive aspect markers as well as the negative prefix were extracted and their phonological features were studied. the results indicate that verbal prefix vowels in mashhadi dialect harmonize with the stem vowel in backness, highness or both and that coronals block vowel harmony if the stem vowel is a low back vowel.