تحلیل روابط ساختار بلاغی در پیام‌های بازرگانی و میزان تاثیرگذاری آن بر مخاطبان

نظریه‌ ساختار بلاغی رویکردی علمی است که در حوزه‌ مطالعات زبان‌شناسی‌رایانشی مطرح شده است و ابزاری کارآمد برای توصیف متن در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد. در این ساختار هر بخش از متن نسبت به دیگر بخش‌های متن نقشی بر عهده دارد. متداولترین رابطه‌ متنی، رابطه‌ هستهوابسته است. در این رابطه بخشی از متن برای بخش دیگر نقش مکمل ایفا می‌کند. نظام روابط این بخش‌ها با خواندن متن و ترسیم نمودارهای درختی به ‌تصویر کشیده می‌شود. در تحقیق حاضر نتایجِ به‌دست‌آمده حاکی از آن است که روابط پرکاربرد در ساختار متنِ پیام‌های بازرگانی مورد بررسی، رابطه‌هایی چون «بسطی»، «انگیزشی»، «ربطی»، «پس‌زمینهای»، «ممکن‌سازی»، «مشکلراه‌حلی» و «شواهدی» است. طی بررسیِ به‌عمل‌آمده درصد فراوانی روابط «بسطی» و «انگیزشی» بیشترین نمود را در میان دیگر روابط دارا است و روابط بعدی، بسته به موضوع آگهی، متغیر بوده است. با شناخت روابط فوق در متن آگهی، می‌توان به کارکرد زبان بر مبنای نقش ترغیبی آن دست یافت؛ چراکه تمرکز پیام به سمت مخاطب است و به‌کارگیری چنین روابطی مخاطب را به خرید کالا و استفاده از خدمات ترغیب می‌کند. آمار و اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش به صورت داده‌های مقطعی و به‌ وسیله‌ تکمیل پرسش‌نامه و مصاحبه با تعداد 100 نفر دانشجو به شکل تصادفی به دست آمده و با در اختیار قراردادن تعدادی از 268 نمونه متن پیام‌های بازرگانی جمع‌آوری گردیده است؛ سپس 7 رابطه‌ بلاغیِ مورد اشاره به روش ols (حداقل مربعات معمولی) که روشی متداول برای برآوردهای خطی است، به منظور تخمین میزان تاثیرگذاری بر مخاطبان با به‌کارگیری نرم‌افزار spss مورد پردازش قرار گرفته است. نتایج حاصل از تخمین روابط مذکور بر میزان تاثیرگذاری بر مخاطبان نشان می‌دهند روابط «بسطی» و «ممکن‌سازی» اثری منفی بر مخاطبان داشته و موجب کاهش تاثیرگذاری بر ایشان شده است. از طرفی در دیگر روابط، تاثیرات مثبتی در جذب مخاطبان مشاهده شده است.

Performance analysis of Rhetorical structure theory in the context of commercials and their impact on audiences

Rhetorical structure theory is a scientific approach that has emerged in the field of linguisticcomputational.It also seeks to use the most appropriate way to deliver a message by advertising agents of goods/services, and in addition to providing techniques to strengthen business texts in discovering hidden relationships in commercial. The present study aims to study the content of268 sample context of commercials in eight topics, during one year of Green Family Magazine, Success and Iran Newspaper .we study the relations between the text components of commercials in the context of rhetorical structure theory and what effect it and drawing tree diagrams. The results of this study the contextof commercials studied by the‌‌‌‌ research, relations such as “elaboration”,“joint”,“background”,“enablement”,“solutionhood”, and “evidence”.“Elaboration” has the most frequency Percentage. Then “enablement” has the greatest share. Subsequent relationships depend on the subject of commercials. By using “Elaboration”, “enablement”, and “evidence” relations, the author aims to engage the reader with the nucleus content, using the complementary section which is satellite.