بازنمایی شناختی رویداد حرکت در کردی کلهری

حرکت به مثابۀ رویداد و طرح‌ واره‌ ای ذهنی است که آدمی از بدو تولد آن را تجربه می‌ کند و مفهومی همگانی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رویداد حرکت در کردی (گویش کلهری) بر اساس انگارۀ الگوهای واژگان‌ شدگی تالمی (1985؛2000ب) انجام گرفته است تا نشان دهد که این انگاره، رویداد حرکت را در کردی کلهری چگونه بازنمایی می‌ نماید. نگارنده در پی پاسخی برای این پرسش به بررسی و واکاوی جایگاه رده‌ شناختی کردی کلهری بر اساس الگوهای واژگان‌ شدگی پرداخته است. این پژوهشِ کیفی با استفاده از روش تحلیلتوصیفی انجام شده و بدین منظور، تعداد 130 فعل حرکتی به صورت پیمایشی و از طریق مصاحبه با گویشوران کردی کلهری گردآوری شده است که اصالت آن ها نیز تایید شده است. نتایج نشان داد که کردی کلهری از نه الگوی ادغام استفاده می کند که از میان آن ها، الگوهای دو جزیی ادغام حرکت + هم‌ رویداد و حرکت + مسیر به ترتیب از بیشترین بسامد برخوردارند، و الگوی سه جزیی حرکت + مسیر + هم ‌رویداد نیز پس از دو الگوی مذکور از بسامد بالاتری برخوردار است. همچنین یافته‌ ها حاکی از آن است که در کردی کلهری افعال حرکتی هم مسیرنما و هم شیوه‌ نما هستند و از آنجایی که در این گویش، الگوی سه جزیی حرکت + مسیر + هم رویداد نیز بسامد بالایی را داراست، بر این اساس باید گفت که این گویش جزء دستۀ زبان‌ های دو قطبی به حساب می ‌آید.

A Cognitive Representation of Motion Event in Kalhori Kurdish

Motion is an event and mental schema that one experiences from birth and has a universal meaning. This study aimed at investigating the motion event in Kalhori Kurdish dialect based on the Talmy’s Lexicalized Patterns Model. To this end, the typological position of Kalhori Kurdish was examined and analyzed based on lexicalized patterns. The study is a descriptiveanalytic study. One hundred and thirty motive verbs were collected through interview with Kurdish speakers. The authenticity of the verbs was confirmed by native speakers. The results showed that Kalhori Kurdish uses six conflation patterns, among which the patterns of Motion+Path and Motion+CoEvent have the most applied frequencies, and the other patterns used in this dialect, respectively, the pattern of motion, pattern of Motion+CoEvent+Figure, pattern of Motion+Path+Figure, pattern of Motion+Path+CoEvent have from the lowest to highest frequencies among the patterns. The results also indicate that in this Kurdish dialect, the current construction of verbs, both simple and nonsimple, does not follow Talmy’s Dual Typology, but the motive verbs in this dialect are both path like and manner like a way that it is part of equipollentlyframed language.