مفعول نمایی افتراقی؛ نگاهی دیگر به «را»

مفعول نمایی افتراقی ویژگی زبانهایی است که همه مفعولها را به یک شیوه نشان نمی دهند. بوسونگ (1985) این پدیده را در برخی از زبانهای ایرانی بررسی کرده است. آیسن (2003) نشانه «را» در فارسی را نشانه ای می داند که به معرفگی و جانداری مفعولها حساس است و این زبان رانمونه ای از زبانهای دارای مفعول نمایی افتراقی می داند. در این مقاله نشان داده ایم برخلاف دیدگاه آیسن (2003)، نمی توان گفت «را» در فارسی فقط طبقه خاصی از مفعولها را همراهی می کند؛ به سه دلیل: اولاً می تواند در طیف معرفگی با همه مفعولها ظاهر شود و حضور آن تاثیری کلامی دارد؛دوم اینکه طیف جانداری نقشی در حضور «را» ندارد؛ سوم اینکه می تواند با مواردی از غیرمفعولها نیز ظاهر شود. پس با در نظر گرفتن این سه مورد، نمی توان دیدگاه آیسن (2003) را در مورد نقش «را» اقتصادی فرض کرد.