بررسی تاریخی و تطبیقی چند واج ایرانی در گویش بلوچی بمپوری

بُمپوری، گویش بلوچی رایج در شهر تاریخی بمپور در شهرستان ایرانشهر است که بر اساس جدیدترین تقسیم‌بندی‌ها، در گروه گویش‌های جنوبی این زبان قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه زبان بلوچی از کهن ترین زبان های ایرانی محسوب می شود و در تاثیرپذیری از زبان فارسی معیار تا حد زیادی محافظه کار بوده، بسیاری از گویش‌های آن، از جمله بمپوری برخی از ویژگی های زبان های کهن تر ایرانی را در خود حفظ کرده‌اند.در مقاله حاضر برخی از واج‌های ایرانی باستان که سیر تحول‌شان در این گویش با دوره میانه و جدید زبان‌های ایرانی متفاوت بوده است، از جمله واکه‌های مرکب /ai/، /au/، همخوان /v/ آغازی، همخوان‌های /f/، /x/ آغازی و میانی، همخوان‌های /p/، /t/، /č/، /d/، /k/، /g/ میانی و خوشه‌های همخوانی /ϑr/، /*dz/، /št/ و /*hv/ مورد بررسی قرار می‌گیرند و  وجوه تشابه یا تفاوت آن ها با واج های دوره باستان، میانه و نو ایرانی مشخص می‌گردد، علاوه بر این، به فرایند گردش واکه‌ای و پیشین‌شدگی واکه‌ای در این گویش پرداخته می‌شود. در گام بعد هر کدام از واج‌های مورد نظر در این گویش با دو گویش بلوچی همجوار، یعنی دلگانی و لاشاری مقایسه می‌شوند و در پاره‌ای از موارد نیز مقایسه‌هایی با زبان رودباری کرمان صورت می‌گیرد.