ارائه الگوی توسعه قابلیت‌های نوآورانه با تمرکز بر نوآوری سبز

امروزه، قابلیت ایجاد و توسعه مستمر نوآوری‌های پایدار در سازمان‌ها، به عنوان وسیله‌ای حیاتی برای دستیابی به مزیت رقابتی در محیط‌های پیچیده و متغیر کسب و کار محسوب می‌شود. این امر در صنعت خودرو، به دلیل تاثیرات فراوان محصولات آن در بروز چالش‌های محیط‌زیستی و افزایش محدودیت‌های نظارتی، مستلزم توسعه توانایی‌ها و شایستگی‌های جدید برای پیاده سازی موفق نوآوری‌های سبز و دستیابی به اهداف پایداری است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی توسعه قابلیت‌های نوآورانه با تمرکز بر نحوه ارتقای راهبردی نوآوری‌های سبز در صنعت خودرو با استفاده از روش کیفی و کمی (آمیخته) است. گردآوری داده‌ها در بخش کیفی، با مطالعه گسترده پیشینه پژوهش و انجام مصاحبه با 14 نفر از خبرگان، با روش تحلیل مضمون و نرم افزار مکس کیودا انجام شد و الگوی پژوهش در قالب 84 شاخص، 16 مولفه و 4 بعد اصلی ارائه گردید. در بخش کمی، رتبه بندی ابعاد و مولفه های پژوهش با استفاده از روش بهترین بدترین فازی و نرم افزار لینگو انجام شد و نتایج نشان داد که ابعاد تحقیق و توسعه سبز، عوامل محیطی، زمینه‌های سازمانی سبز و شیوه‌های عملیات سبز، به ترتیب بیشترین اهمیت را در توسعه قابلیت‌های نوآوری سبز صنعت خودرو دارا هستند. بر اساس یافته‌های پژوهش با توجه به محدودیت‌ها و شکاف فناورانه موجود در صنعت خودرو کشور، تمرکز بر اجرای موفقیت‌آمیز نوآوری سبز تدریجی با در نظر گرفتن محرک های محیطی و ظرفیت‌های یادگیری فناورانه داخلی، همراه با شبکه سازی تخصصی در زمینه ارتقای فناوری‌های پیشرفته پاک و توسعه مکانیزم‌های نظارتی اثربخش توصیه می‌شود.

presenting a model for innovative capabilities development, focusing on green innovations

nowadays, capabilities for continuous sustainable innovation creation and development in organizations is considered as a vital mean to achieve competitive advantage in complicated and changing business environments. in the automotive industry, due to the significant impact of its products on environmental challenges emergence and regulatory constraints increase, it requires new capabilities and competencies development for successful implementation of green innovations and achieving sustainability goals. accordingly, this study’s purpose is providing a model for innovative capabilities development, focusing on how to strategically enhance green innovations in the automotive industry using qualitative and quantitative (mixed) methods. in the qualitative section, data gathered by extensive literature review and doing interviews with 14 experts through thematic analysis method with maxqda software, and the research model was presented in the form of 84 indicators, 16 components and 4 main dimensions. in the quantitative section, with the fuzzy best worst method and lingo software, dimension ranking was done and results reveal that the dimensions of green research and development, environmental factors, green organizational contexts, and green operational practices, respectively, have the greatest significance for developing green innovation capabilities in the automotive industry. according to research findings and considering the technological gaps and constraints in the iranian automotive industry, focusing on the successful incremental green innovation implementation taking into account environmental incentives and internal technological learning capacities, along with specialized networking to promote clean advanced technologies and developing effective regulatory mechanisms are recommended.