آزمون تجربی ارتباط بین مصرف و قیمت‌گذاری اوراق بهادار در بازار بورس اوراق بهادار تهران

هدف: هدف این مقاله استخراج معیاری بهتر برای ریسک سیستماتیک و توسعه رابطه نزدیک‌تر بین بازار سرمایه و مفاهیم بنیادی اقتصادی و تبیین ارتباط بین ریسک و بازده و قیمت گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای با استفاده از متغیر اقتصادی مصرف در بازار بورس اوراق بهادار تهران است. در مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای فرض می شود که سرمایه گذاران فقط ریسک و بازدهی را در نظر می گیرند. اما ویژگی های دیگری نیز ممکن است برای سرمایه گذاران اهمیت داشته باشد. برای مثال یکی از این ویژگی های مهم ممکن است جریان مصرف در طول عمر  سرمایه گذار باشد. پیش فرض حاکم بر مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای مبتنی بر مصرف این است که آنچه برای سرمایه گذاران اهمیت دارد جریان مصرف در طول عمر افراد میباشد و نه خود ثروت. بنابراین معیار بهتر جهت رفاه مصرف کننده به جای ثروت، جریان مصرفی است که میتواند از این رفاه پشتیبانی کند. در این مقاله بررسی میشود آیا بتای مصرف در مقایسه با بتای بازار می‌تواند به عنوان معیار بهتری جهت تبیین بازده در بورس اوراق بهادار تهران مدنظر قرار گیرد. روش: با توجه به پیش فرض حاکم بر مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای مبتنی بر مصرف، جهت اندازه گیری ریسک ورقه بهادار، به جای محاسبه صرف سهام بر مینای کوواریانس بازده سهام با بازده بازار– معیاری که فقط بر ثروت تمرکز می کند – از کوواریانس بازده سهام با مجموع مصرف استفاده میکنیم. یه دلیل اینکه نتایج حاصل از این پژوهش می‌تواند در فرایند تصمیم گیری مورد استفاده قرار گیرد، این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است. همچنین این پژوهش از لحاظ ماهیت توصیفی همبستگی است، زیرا در این نوع پژوهش، محقق به دنبال ارزیابی ارتباط بین دو یا چند متغیر است.برای بررسی موضوع، بر اساس روش رگرسیون، داده های 154 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1385–1395 از نرم افزار ره آورد نوین استخراج گردیده است. همچنین شاخص هزینه ‌های مصرف با استفاده از اطلاعات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران مندرج در تارنمای بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بدست آمده است. یافته‎ها: با توجه به آزمون‌های انجام شده بر روی هر دو مدل می‌توان فرضیه اصلی تحقیق مبنی بر توان بیشتر مدل ccapm با استفاده از سبد تابع مصرف در مقایسه با مدل capm در تبیین بازده واقعی مورد انتظار بورس اوراق بهادار تهران را رد کرد. مطابق با نتایج هیچکدام از دو مدل جهت تخمین بازده مناسب نیستند اما  با توجه به اینکه مقدار خطا در مدل  کمتر از مدل  است در نتیجه مدل  قدرت تبیین بهتری نسبت به مدل  دارد. همچنین فرضیه دیگر تحقیق مبنی بر اینکه بتای مدل  در مقایسه با بتای مدل ، معیار بهتری برای پیش بینی بازده است نیز رد می‌گردد. نتیجه‎گیری: نتایج مطالعه فوق نشان می‌دهد مدل در مقایسه با مدل  عملکرد بهتری داشته است، در نتیجه لحاظ نمودن متغیر مصرف در پیش بینی ریسک و بازده سهام با اهمیت نیست.بنابراین پیشنهادی که سرمایه گذاران را منتفع خواهد کرد عدم لحاظ نمودن عامل مصرف جهت برآوردهای بازده آینده سهام است.

Empirical Test of the Relationship between Consumption and Capital Asset Pricing in Tehran Stock Exchange

Objective: The purpose of this paper is to derive a better criterion for systematic risk and to develop a closer relationship between the capital market and basic economic concepts and to explain the relationship between risk and return and pricing of capital assets using the economic variable of consumption in Tehran Stock Exchange. The capital asset pricing model assumes that investors consider only risk and return. But other features may also be important to investors. For example, one of these important features may be the consumption flow over the life of the investor. The premise of the consumptionbased capital asset pricing model is that what matters to investors is the flow of consumption over a lifetime, not wealth itself. Therefore, a better measure of consumer welfare instead of wealth is the consumption flow that can support this welfare. This article examines whether consumption beta compared to market beta can be considered as a better criterion for explaining returns on the Tehran Stock Exchange. Methods: According to the assumption governing the pricing model of consumptionbased capital assets, we calculate the covariance between stock returns and total consumption to measure risk premium. Instead of calculating risk premium based on the covariance of stock returns with market returns a measure that focuses only on wealth. One reason that the results of this research can be used in the decisionmaking process, this research is applied in terms of purpose. This research is also descriptivecorrelational in nature, because in this type of research, the researcher seeks to evaluate the relationship between two or more variables. To investigate the issue, based on the regression method, data of 154 companies listed on the Tehran Stock Exchange during the period 20062016 have been extracted from the Rahvard novin software. Also, the consumption cost index has been obtained by using the information of the price index of consumer goods and services in urban areas of Iran, listed on the website of the Central Bank of the Islamic Republic of Iran. Results: Findings of the study reject the greater power of the CCAPM model using the consumption function portfolio compared to the CAPM model in explaining the expected real returns of the Tehran Stock Exchange. According to the results, neither model is suitable for estimating the efficiency, but due to the fact that the amount of error in the CAPM model is less than the CCAPM model, therefore the CAPM model has better explanatory power than the CCAPM model. Another research hypothesis that the CCAPM model beta is a better predictor of performance than the CAPM model beta is also rejected. Conclusion: The results of the above study show that the CAPM model has performed better than the CCAPM model, so it is not important to consider the consumption variable in predicting risk and stock returns. Therefore, it is recommended that investors do not use the consumption factor to estimate future stock returns. One of the limitations of the research is that the superiority of the CAPM model is not a reason for its comprehensiveness in the Tehran Stock Exchange, because based on the research results, this model explains a small part of the factors affecting the return.