هم‌سنجی کارایی زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان‌ بر سبک‌های دل‌بستگی زوجین سازش نیافته

دو رویکرد زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان ازجمله رویکردهای ارزشمند و شواهدمحوری هستند که توسط پژوهش های فراوانی موردحمایت قرارگرفته‌اند. هدف این پژوهش هم‌سنجی کارایی زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان بر سبک‌های دل‌بستگی زوجین سازش نیافته است. جامعۀ آماری پژوهش دربرگیرنده همه همسرهای مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره خانواده سینا شهرستان دزفول در سال 1397 بود. نمونه پژوهش با روش نمونه‌گیری هدفمند در دسترس انتخاب شد. آزمودنی‌ها دربرگیرنده 6 زوج (12 نفر) از افراد مراجعه‌کننده به این مرکز بودند که با توجه به نمره پرسش‌نامه سازگاری زناشویی در شمار همسرهای سازش نیافته قرار می‌گرفتند. در این پژوهش از طرح آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه ناهم‌زمان استفاده شد. پروتکل درمانی زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و متمرکز بر هیجان در سه گام خط پایه و 12 نشست (90 دقیقه‌ای) مداخله و پیگیری دوماهه اجرا شد. آزمودنی‌ها به سنجه سازگاری زوجی اسپینر (1976) و سبک دل‌بستگی بزرگ‌سال کولینز و رید (1990) پاسخ دادند. داده‌ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبود تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد در گروه زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد تراز بهبودی پس از درمان و پیگیری به ترتیب برای دل‌بستگی ایمن (20.38%، 19.69%) دل‌بستگی اجتنابی (27.30%، 28.49%) دل‌بستگی اضطرابی (25.98%، 26.47%) و در گروه زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان‌ تراز بهبودی پس از درمان و پیگیری به ترتیب برای دل‌بستگی ایمن (33.93%، 36.32%) دل‌بستگی اجتنابی (37%، 40.36%) دل‌بستگی اضطرابی (35.97%، 33.67%) است؛ بنابراین نتایج پژوهش نشان می دهد که زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان‌ هر دو در کاهش سبک‌های دل‌بستگی اجتنابی و دل‌بستگی اضطرابی زوجین کارایی دارند. ولی فقط زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان‌ در افزایش دل‌بستگی ایمن زوجین موثر است.

Comparison of the effectiveness of acceptance and commitmentbased Couple Therapy and emotionally focused couple therapy on unadjusted couples’ attachment styles

Two couple therapy approaches based on acceptance and commitment and emotionally focused couple therapy are valuable and evidencebased approaches that have been supported by a great deal of research. Purpose of this study is to compare the efficacy of acceptance and commitmentbased couple therapy and emotionally focused couple therapy on unadjusted couples’ attachment styles. The statistical population of the study included all couples who referred to Sina Family Counseling Center in Dezful in 1397. The research sample was selected by purposeful sampling. Subjects included 6 couples (n= 12) who referred to this clinic and were classified as unadjusted couples according to the score of marital adjustment questionnaire. In this study, a single case design of asynchronous multiple baseline type was used. Acceptance and commitmentbased couple therapy and emotionally focused protocols were administered in three baselines and 12 sessions (90 minutes) and two months’ followups. Subjects responded to the Dyadic Adjustment Scale (DAS) Spanier (1976) and the Adult Attachment Style (RAAS) Collins and Reed (1990). Data were analyzed using visual charting, reliable change index and percent improvement formula. Findings showed that in the group whose therapy was based on acceptance and commitment level of improvement after treatment and followup, respectively, secured attachment (20.38%, 19.69%), avoidant attachment (27.30%, 28.49%), anxiety attachment (25.98%, 26.47%) and in the emotionally focused couples group, the level of improvement after treatment and follow up were respectively for secure attachment (33.93%, 36.32%) and avoidance attachment (37%, 40.36%), Anxiety attachment (35.97%, 33.67%). Therefore, the results show that acceptance and commitmentbased couple therapy and emotionally focused couple therapy are both effective in reducing avoidant attachment styles and anxiety attachment. However, only emotionally focused couple therapy is effective in increasing couples’ secure attachment.