پیش‌بینی آمادگی برای وابستگی به مصرف مواد روان‌گردان بر پایه کارکردهای خانواده و طرح‌واره‌های ناسازگار نخستین

با توجه به نقش عوامل فردی و خانوادگی در وابستگی به مصرف مواد روان‌گردان، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش طرح‌واره‌های ناسازگار نخستین و کارکردهای خانواده در آمادگی برای وابستگی به مصرف مواد روان‌گردان انجام شد. جامعۀ آماری دربرگیرنده دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم در سال تحصیلی 9596 که 12050 نفر بود و از میان آن‌ها با به‌کارگیری فرمول کوکران 300 نفر به شکل نمونه گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای مورداستفاده دربرگیرنده پیش‌بینی گرایش به اعتیاد (وید و همکاران،1992)، کارکردهای خانواده (کیتنرو همکاران،1996)و طرح‌واره‌های ناسازگار نخستین (یانگ و همکاران،1995) بودند. تحلیل داده های پژوهش با به‌کارگیری روش همبستگی پیرسون، آزمون تی گروه های مستقل، تحلیل واریانس یک‌طرفه و رگرسیون چندگانه انجام گرفت. برآیندها نشان دادند که مقیاس اصلی آمادگی برای وابستگی به مصرف مواد روان‌گردان با طرح‌واره‌های رهاشدگی/ بی‌ثباتی (0.141=r، p<0,01)، وابستگی/ بی کفایتی (r=.143 p<0,01) و آسیب پذیری در برابر زیان و بیماری (r=.173 p<0,01). همبستگی معنی‌دار دارد. کارکردهای خانواده تنها با مقیاس اعتراف به اعتیاد همبستگی معنی‌دار داشت (r=.178 p<0,01) و با مقیاس اعتراف به اعتیاد و الکلیسم همبستگی معنی‌داری ندارد. طرح‌واره آسیب‌پذیری در برابر زیان و بیماری و طرح‌واره ایثارگری تنها 5 درصد تغییرات آمادگی برای وابستگی به مصرف مواد روان‌گردان را تبیین کردند. با توجه به یافته های پژوهش به مشاوران و روان شناسان پیشنهاد می شود هر دو متغیر کارکردهای خانواده و طرح‌واره‌های ناسازگار نخستین در ارتباط با پیشگیری در وابستگی به مصرف مواد روان‌گردان  موردتوجه قرار دهند.