رابطه مذهب با سلامت روان: نقش میانجی احساس شرم و گناه

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر مذهب بر سلامت روان به واسطه هیجانات خودآگاه احساس شرم و احساس گناه بود. بدین منظور 286 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه سمنان به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای تصادفی انتخاب شدند و مقیاس هیجان خودآگاه برای بزرگسالان تانجنی و همکاران، پرسشنامه دینداری گلاک و استارک و پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ را تکمیل نمودند. ارتباط متغیرها در قالب یک الگوی ساختاری مورد بررسی قرار گرفته و به روش تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار لیزرل آزمون شد. نتایج، اثر واسطه ای هیجان احساس گناه را بین ابعاد مختلف مذهب با سلامت روان نشان داد به طوری که ابعاد اعتقادی(0/16=β) ، عاطفی(0/24=β) و مناسکی(0/14=β) مذهب احساس گناه را به طور مثبت پیش بینی کرده و به واسطه این هیجان(0/18=β) بر سلامت روان اثر مثبت داشتند. برای هیجان احساس شرم رابطه معناداری با ابعاد مذهب به دست نیامد اما این هیجان سلامت روان را به صورت منفی پیش بینی نمود(0/41=β). بنابراین ابعاد مختلف مذهب با افزایش هیجانات مثبت از جمله احساس گناه سازگارانه منجر به ارتقاء سلامت روان شده و احساس شرم ناسازگار، احتمال گرایش به بیمارهای روانی را افزایش داده و سلامت روانی را به مخاطره می اندازد.

The Relationship between Religion and Mental Health: The Mediatory Role of Shame and Guilt

This study examined the impact of religion on mental health with respect to the two selfconscious emotions; shame and guilt. The participants were 286 undergraduate students of Semnan University selected by using multistage cluster sampling method. To assess the research variables, the participants completed three questionnaires: The Test of SelfConscious Affect3 (TOSCA3, Tangney amp;amp; Al, 2000), Religious Assessment Scale (Glock amp;amp; Stark, 1965) and General Health Questionnaire (GHQ12). The relationships between the variables were examined by a structural model. The path analysis using LISREL software, showed the mediating impacts of guilt on various aspects of religiosity and mental health. So that belief(16/0=β) , experimental(24/0=β), and ritual(14/0=β) aspects of religiosity positively predicted guilt, and they positively influenced on mental health by mediating this emotion(18/0=β) . No significant relationship was found between shame and aspects of religion, but this emotion(41/0=β) predicted mental health negatively. Thus, some aspects of religion promote mental health by increasing positive emotions such as adaptive guilt, and others such as maladaptive shame increases the likelihood of mental illnesses and it endangers mental health