بررسی نقش جهت‌گیری‌های برنامه درسی استادان بر احساس حضور دانشجویان در محیط مجازی: مطالعه‌ی ترکیبی

احساس حضور دانشجویان عاملی مهم در موفقیت آموزش مجازی می‌باشد. یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار بر احساس حضور دانشجویان باورهای آموزشی استادان مجازی می‌باشد. این پژوهش با هدف بررسی نقش جهت‌گیری‌های برنامه درسی استادان بر احساس حضور دانشجویان در دوره های مجازی، طراحی و اجرا گردید. این مطالعه یک پژوهش ترکیبی از نوع متوالی می‌باشد. جامعه آماری شامل استادان و دانشجویان دانشگاه‌های، امیرکبیر، علم و صنعت، خواجه نصیرالدین طوسی و علوم و حدیث می‌باشند. در مرحله‌ی کمی، نمونه مورد بررسی به شیوه‌ی طبقه‌ای تصادفیْ تعداد 714 دانشجو و 63 استاد انتخاب شدند و در مرحله کیفی با استفاده از نمونه ‌گیری دسترس تعداد 16 آزمودنی به شیوه‌ی اشباع نظری تعیین گردیدند. در مرحله‌ی کمی، تحقیق، جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسش‌نامه‌ی جهت گیری های برنامه درسی و پرسش‌نامه احساس حضور، انجام شد و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی با برنامه spss انجام شد. در مرحله کیفی تحقیق، از مصاحبه‌ی نیمه ساختار یافته، جهت گردآوری اطلاعات استفاده شد و برای تحلیل داده ها از شیوه‌ی تحلیل محتوای کیفی و روش تفسیری استفاده شد. آزمون های تحلیل واریانس چند متغیره، آزمون لوین و آزمون تعقیبی توکی به منظور تحلیل داده ها استفاده شدند. نتایج حاصل از تحلیل داده‌های کمی و کیفی نشان داد که بین جهت‌گیری های برنامه درسی استادان و احساس حضور دانشجویان رابطه وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان داد که استادانی که دارای جهت گیری برنامه درسی انسان‌گرایی و بازسازی گرایی اجتماعی و تلفیقی شوآب هستند، در مقایسه با استادانی که دارای سایر جهت گیری ها می باشند دانشجویانشان احساس حضور بالاتری دارند. بنابراین توجه به باورها و نگرش‌های آموزشی استادان جهت افزایش احساس حضور دانشجویان بسیار اهمیت دارد.