الگوی جاری تربیت سیاسی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی: رویکرد نظریه داده بنیاد

هدف پژوهش حاضر بررسی وضع موجود برنامه ‌درسی تربیت‌ سیاسی در دانشگاه آزاد اسلامی است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش داده‌ بنیاد انجام گرفت. جامعه‌ی آماری شامل کلیه کارگزاران دخیل در برنامه ‌درسی تربیت سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی هستند که از طریق نمونه‌گیری هدفمند از نوع ملاک ‌محور انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌ی نیمه‌ساختار‌یافته با چهارده نفر از اساتید دروس تربیت سیاسی و اساتید دانشگاه آزاد اسلامی، ده نفر از دانشجویان این دانشگاه و پنج نفر از مدیران گروه‌های آموزشی جمع‌آوری شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. برای تامین روایی و پایایی از معیارهای لینکن و کوبا استفاده شد. نتایج پژوهش نشان‌دهنده ی بیست و چهار مفهوم محوری و نه مقوله منتخب است که در قالب مدل پارادیمی شامل گسست آموزشی در برنامه تربیت سیاسی به عنوان مقوله‏ی محوری و شرایط علی (ضعف مهارتی، ضعف نگرشی، چالش‌های محیطی)، عوامل زمینه‌ای (عوامل مدیریتی دانشگاه و عوامل محیطی – زمینه‌ای)، شرایط مداخله‌‌ای تسهیل‌گر(آموزش و توسعه حرفه‌ای اساتید، دسترسی پذیری، حمایت و بسترسازی دانشگاه)، شرایط مداخله‌گر محدودکننده(چالش‌های سازمانی، محیطی، دخالت‌های سیاسی و موانع فردی و اجرایی)، راهبردها (تجدید رویکرد برنامه‌ریزی درسی، طراحی برنامه استراتژیک در زمینه کاربرد فاوا، استفاده از سیاست های تشویقی و واسپاری مسئولیتی) و پیامد (عدم تحقق اهداف برنامه‌درسی قصد شده و کسب نامناسب برنامه‌درسی تربیت سیاسی) سازمان یافت.