ارزشیابی کیفیت عنصر فضا و خدمات آموزشی برنامه درسی فراگیر در آموزش و پرورش استثنایی کشور بر اساس استانداردهای مدرسه الگو

پژوهش حاضر با هدف ارزشیابی کیفیت عنصر فضا و خدمات آموزشی برنامه‌ های درسی فراگیر در آموزش و پرورش استثنایی کشور بر اساس استانداردهای مدرسه الگو انجام شد. از حیث روش، پژوهش ارزیابانه با رویکرد آمیخته کمی- کیفی و جامعه آماری مشتمل بر کلیه مدارس پذیرا، مدیران پشتیبان، مدیران پذیرا و والدین فراگیر در سه دوره ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم کل کشور بود. با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای پنج استان خوزستان، کرمان، تهران، آذربایجان شرقی و خراسان رضوی و از هر استان مرکز استان و چهار شهرستان انتخاب شدند. سپس در هر استان با پیشنهاد مدیران استانی سه مدرسه پشتیبان و برای هر مدرسه پشتیبان پنج مدرسه پذیرای تحت پوشش از هر سه دوره آموزشی به‌عنوان خوشه انتخاب گردید. حجم نمونه با مقیاس مدرسه‌ای در مجموع پنج استان معرف، 75 مدرسه پذیرا بود. ابزار اندازه‌گیری نیز شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته و سیاهه مشاهده بر اساس استانداردهای سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور شامل 170 گویه با 17 مولفه بود. نتایج نشان داد به‌طورکلی، وضعیت درون‌داد فیزیکی مدارس در کلیه استان‌های مورد بررسی از درجه مطلوبیت دور است. همچنین، به‌ جز موارد «نور» و «تجهیزات ایمنی» که در تمام مقاطع مورد تایید قرار گرفت، وضعیت در سایر مولفه‌ها نامطلوب بود. درحالی‌که تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه حاکی از آن بود که کیفیت ایمن‌سازی فضا و مناسب‌سازی محیط فیزیکی و تسهیل دسترسی‌های مدارس فراگیر از وضعیت مطلوبی برخوردار است که این نتیجه می‌تواند از یک سو حاکی از آرمانی بودن استانداردهای مدرسه الگو آموزشی از طرفی ناظر بر نیاز به حمایت‌های مالی از سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور در فرایند مناسب سازی فضاهای آموزشی در فراگیر سازی باشد.

an evaluation of the quality of space and educational services in the inclusive curriculum of exceptional education in iran based on the standards of the model school

today, inclusive education has become a global movement at the national and international levels. inclusive education is an approach that allows disabled students (with special needs) to benefit from a joint learning experience with their non-disabled peers in general education classes. education experts acknowledge that the educational system, in its current condition, cannot meet the educational, psychological, and social needs of students with special needs. in the meantime, most of the issues related to this transformational inclusive approach are devoted to the adaptation of the educational environment, which needs to be reviewed and evaluated. a considerable time has passed since the formulation of the pilot plan for inclusive education and the promotion of the model school in exceptional education in iran. as a result of these two developments, the iranian education system has faced new opportunities and challenges. it, thus, is vitally essential to examine the quality of the educational environment of inclusive schools based on the model school. the present study was conducted with the aim of evaluating the pedagogical quality of space and educational services in the inclusive curriculum of exceptional education in iran based on the standards of the model school. research questions the following three research questions guided this study: 1. what is the quality of securing the space, adapting the physical environment, and facilitating the access of inclusive schools based on each of the five investigated provinces? 2. how is the quality of securing the space, adapting the physical environment, and facilitating access to inclusive schools within the elementary schools and junior and senior high schools? 3. how is the quality of securing the space, adapting the physical environment, and facilitating access to inclusive schools in inclusive schools from the perspective of the main stakeholders (i.e., principals of inclusive schools and supporting schools and parents of students with special needs in the inclusive education plan)?