جستاری نظرورزانه پیرامون اسلامی‌سازی برنامه درسی

برنامه‌درسی به طور ذاتی ماهیت ایدئولوژیک دارد و این ویژگی ابتنای هر دیدگاه برنامه درسی به فلسفه‏ های خاص را به همراه دارد. مختصات ارزشی در هر دیدگاه باعث تمایز با سایر نظریه‏ ها و دیدگاه ‏ها می‏ شود و تقابل‏ های ایدئولوژیک را ایجاد می‏ کند. بر این اساس طرح برنامه درسی فطرت‏ گرایی توحیدی بر پایه فلسفه تربیتی اسلام قابل دفاع می‏ باشد و می‏ توان عناصر برنامه‌درسی بر این پایه را صورت‏ بندی کرد. عنصر نیاز که نخستین حلقۀ برنامه ‏ریزی درسی است از توجه و تحلیل توامان آرمان‏ گرایی و واقع‌گرایی و در یک تعادل پویا به دست می‌آید و نمی‌توان نیازها را صرفاً از انعکاس واقعیت‏ ها مورد توجه قرار داد. از داده ‏بنیاد تلقی نمودن نیازهای برنامه درسی باید پرهیز کرد و از ارتباط معنادار نیازها به ارزش‌های اساسی اسلامی اطمینان به دست آورد. عنصر «هدف» نیز در این دیدگاه با قرب الهی و عبودیت نسبت طولی واضح خواهد داشت و ضمن ارتباط با نیازها و ضرورت‏ های اجتماعی، جهت‏ گیری الهی خود را حفظ خواهد کرد. سایر اجزا و عناصر برنامه درسی از قبیل محتوا، روش، محیط، تربیت و خانواده نیز چنین صبغه‏ ای خواهند داشت.

a speculative inquiry into the islamization of the curriculum

curriculum is inherently ideological in nature; thus, it can be proposed that any curriculum perspective rests on a certain philosophy. values with which an ideology is defined distinguish it from other ideologies and points of view, resulting in ideological confrontations. accordingly, one can propound a curriculum, along with its elements, that is founded on monotheistic innatism rooted in the educational philosophy of islam. need analysis, which is the first element considered within the process of curriculum planning, is carried out based on a simultaneous analysis of idealism and realism to strike a dynamic balance between the two. although needs reflect contextual realities, they cannot be limited to those realities. thus, it is important to bear in mind that curriculum needs need not be exclusively grounded in reality; rather, it is necessary to ensure that curriculum needs closely and meaningfully correspond to basic islamic values. in this view, curriculum objectives, as another element of the curriculum, are in a clear vertical relationship with closeness and servitude to god. objectives, while rooted in social needs and realities, maintain a divine orientation. other components of the curriculum, including content, method, context, education, and family, also follow the same divine orientation.