واکاوی علل شکاف میان برنامه‌های درسی قصد شده و کسب شده درس علوم تجربی در دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان

با توجه به وجود شکاف و ناهمخوانی میان برنامه‌های درسی قصد شده و کسب شده درس علوم تجربی به عنوان یکی از مولفه های اساسی برنامه درسی مدارس برای دانش‌آموزان در دوره ابتدایی، هنوز پژوهشی در رابطه با واکاوی علل این امر از دریچه نظرات معلمان به عنوان مجریان اصلی برنامه درسی قصد شده صورت نگرفته است. لذا هدف پژوهش حاضر واکاوی علل شکاف میان برنامه‌های درسی یاد شده درس علوم تجربی در دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان است. رویکرد پژوهش کیفی است. میدان پژوهش آموزش و پرورش شهر تهران بود و شرکت‌کنندگان با استفاده از روش‌های نمونه‌گیری هدفمند از نوع ملاکی و گلوله برفی از بین معلمان انتخاب شدند. گردآوری داده‌ها با استفاده از فن مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته انجام شد و در هجدهمین مصاحبه به سطح اشباع نظری رسید. جهت اعتباردهی به یافته‌های پژوهش از مواردی نظیر مشارکت و تعامل با مشارکت‌کنندگان، تلفیق داده‌ها و مرور و بازنگری مکرر داده‌ها، بررسی به وسیله اعضا و بازنگری توسط ناظرین خارجی استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش کلایزی، به شناسایی 4 مضمون اصلی و 14 زیرمضمون منتج گردید. مضامین اصلی شامل علل مرتبط با متخصصان برنامه‌ریزی درسی و کادر اجرایی (نحوه هدف‌گذاری توسط متخصصان برنامه‌ریزی درسی و غیره)، علل مرتبط با نحوه برنامه‌ریزی درسی (نحوه طراحی و تدوین برنامه درسی قصد شده و غیره)، علل مرتبط با نحوه اجرا، نظارت و پشتیبانی (نحوه اجرا و غیره) و علل مرتبط با میزان امکانات و تجهیزات (میزان امکانات و تجهیزات فیزیکی و غیره) است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد عللی همچون توجه و تاکید بیشتر بر حیطه اهداف دانشی و غفلت از سایر اهداف برنامه درسی نظیر اهداف نگرشی و عملکردی در هنگام هدف‌گذاری، زمینه‌های شکاف میان برنامه‌های درسی یاد شده درس علوم تجربی در دوره ابتدایی را ایجاد کرده است.