مطالعه فرایند تربیت جنسی نوجوانان ایرانی: نظریه داده بنیاد

هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل نظریه برای مطالعه فرایند تربیت جنسی نوجوانان ایرانی است. پارادایم حاکم بر مطالعه حاضر کیفی و با استفاده از روش تحقیق گراندد تئوری انجام شده است. مشارکت‌کنندگان بخش کیفی، متخصصان حوزه تربیت جنسی، برنامه‌ریزی درسی، روان شناسی تربیتی، معلمان و والدین دارای تخصص علمی یا تجربه عملی بودند که با رویکرد نمونه‌گیری هدفمند و روش نمونه‌گیری نظری 20 نفر به‌عنوان مشارکت‌کننده انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه‌های نیمه ساختارمند بود که با این تعداد نمونه اشباع تئوریک در داده‌ها حاصل شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در قالب مدل پارادایم اشتراوس و کوربین انجام گرفت. پس از تحلیل داده‌ها محقق به 169 گزاره مفهومی اولیه در قالب 59 کد باز، 18 کد محوری در قالب 6 کد انتخابی بر اساس مدل داده بنیاد دست یافت. نتایج تحلیل داده‌ها در قالب مدل الگوواره ای بیانگر آن است که عوامل علی (شناخت دقیق نوجوانان، شناخت ضرورت‌های تربیت جنسی و هدایت و جهت‌دهی به رفتار مناسب جنسی)، پدیدۀ اصلی (طرح‌ریزی تربیت جنسی کارآمد)، شرایط مداخله‌گر (تعصبات مذهبی و اعتقادی نادرست، دیدگاه‌های اجتماعی- فرهنگی، سیاست‌های آموزشی – سازمانی)، عوامل زمینه‌ای (نبود سیاست‌های روشن و جسورانه، ناکارآمدی والدین، منابع اطلاعاتی نامعتبر)، راهبردها (غلبه بر موانع فرهنگی، رعایت ملاحظات فرهنگی – اجتماعی، ظرفیت‌سازی در نظام آموزشی و والدین، همکاری بین بخشی، راهکارهای آموزش، اصول آموزش) و پیامدها (فردی و اجتماعی) الگوی فرایند تربیت جنسی نوجوانان را منعکس می‌نماید. بر مبنای مدل ارائه‌شده، ضرورت و نیاز آموزش و ساختارهای فرهنگی اجتماعی حاکم بر جامعه ایرانی بر مولفه محوری (تربیت جنسی کارآمد در نوجوانان) تاثیرگذار است.

investigating the process of sex education for iranian adolescents: a grounded theory study

adolescence is a transitional period in life when one's rapid physical growth and developmentand sexual maturation can lead to their physical capability to reproduce. based on the definitionprovided by who, adolescents are young people between the ages of 10 and 19 years. sinceadolescents and young adults are going through the growth stage, their health can be affected eitherpositively or negatively by their interactions with the environment, their friends and peers, theirparents and family members, people in the society, and social rules. in the course of sexualmaturation, adolescents undergo fundamental changes and face with different questions andambiguities and if they do not receive right answers to their questions, they may refer to their peersor media such as satellite tv, the internet, and cyberspace to find answers. however, they oftendo not find proper answers. this may also lead to further problems in the future. considering this,sex education is a necessity for adolescents that must not be overlooked. it is a fundamental rightof adolescents and should be provided by both parents and society. due to its characteristics, sexeducation is accompanied by a number of challenges in all countries and cultures and uniqueethical considerations are associated with it. in many islamic countries such as iran, sexualintercourse out of marriage is prohibited both culturally and religiously. in such countries, sexeducation is insufficient and restricted, and is not often provided by teachers since they do not feelright talking about sextual issues. furthermore, there is currently no coherent policy on sexeducation in countries such as iran. therefore, the present study was an attempt to describe theprocesses of sex education of iranian adolescents through developing a theoretical model. the governing paradigm of this study were a qualitative one. the present researchers further benefittedfrom a grounded theory research method in carryiong out this study.