اثربخشی برنامه‌ آموزشی مسئولیت‌پذیری تحصیلی بر سرزندگی‌تحصیلی دانش‌آموزان

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامه‌ آموزشی مسئولیت پذیری تحصیلی بر سرزندگی تحصیلی دانش آموزان پایه‌ نهم بود. روش پژوهش حاضر از نظر هدف جزء پژوهش های کاربردی و از لحاظ اجرا جزء تحقیقات نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل است. جامعه‌ آماری پژوهش را کلیه‌ دانش آموزان پسر پایه‌ نهم دوره‌ متوسطه‌ اول در نواحی شهری سنندج تشکیل دادند که در سال تحصیلی 98-1397 مشغول به تحصیل بودند که 60 نفر از آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای در دو گروه 30 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند، به دانش‌آموزان گروه آزمایش 11 جلسه 60 دقیقه ای (هفته ای دو جلسه) برنامه آموزشی مسئولیت‌پذیری تحصیلی ارائه شد. اعضای هر دو گروه در هر سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری پرسش نامه‌ سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری را تکمیل کردند. داده ها نیز با روش آماری تحلیل کواریانس تجزیه‌وتحلیل شد. یافته ها نشان دادند که میانگین نمرات سرزندگی تحصیلی در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، در هر دو مرحله پس‌آزمون و پیگیری افزایش معناداری داشته است. با توجه به یافته های به‌دست ‌آمده از اجرای برنامه‌ آموزشی مسئولیت‌پذیری تحصیلی و افزایش معنادار نمرات سرزندگی تحصیلی دانش آموزان در مراحل پس آزمون و پیگیری، می توان گفت که برنامه مذکور اثربخش بوده است. بنابراین برای افزایش سرزندگی تحصیلی دانش آموزان باید مسئولیت‌پذیری تحصیلی آنها را مد نظر قرار داد.

the effectiveness of the training program of academic responsibility on the academic buoyancy of the students

introduction academic buoyancy is defined as students' ability to successfully deal withthreats, obstacles, difficulties and pressures in their educational life. it is a structure that determines how students can overcome their educational problems(comerford, batteson, & tormey, 2015; liem, connor, martin, & colmar, 2019;mawarni, sugandhi, budiman, & thahir, 2019). it can also contribute to schoolsatisfaction (hoferichter, hirvonen, & kiuru, 2021). some factors might affectstudents' academic buoyancy, including academic responsibility which has beendefined as a conscious and non-coercive choice for determining how a personmight behave and treat others in social relationships (escartí, wright, pascual,&gutiérrez, 2015). according to macleod (2018), responsibility is one of thepersonality traits of human beings that is the basis of success in life. khaksar etal. (2019) have reported that the training course on academic responsibility, basedon choice theory, has been effective in improving students' academic buoyancy.tarbetsky, martin, and collie (2017) found that teaching of emotional-socialcompetencies, including taking responsibility is effective in improving academicbuoyancy. rohinsa, cahyadi, djunaidi, and iskandar (2019) observed a positiveand significant relationship between conscientiousness, as one of the dimensionsof responsibility, and academic buoyancy. furthermore, kazempour, ghadiri,and islami (2018) and saemi et al. (2015) found a positive and significantrelationship between academic responsibility and self-regulatory strategies. on the other hand, it has been reported that teaching self-regulated learning strategiescan improve academic buoyancy (closson & boutilier, 2017; layco, 2020;moghadam, entesar foumani, hajjari, & asadzadeh, 2019; yun, hiver, &al-hoorie, 2018). regarding all of these, it seems that there is a relationshipbetween academic responsibility and academic buoyancy. therefore, with regardto the roles and importance of these two variables in education, it is necessary toexamine the probable relationship between these two variables in detail.