رابطۀ گرایش به تفکر انتقادی و ادراک از مولفه‌های برنامۀ درسی با باورهای خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ گرایش به تفکر انتقادی و ادراک از مولفه‌های برنامۀ درسی با خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان انجام شده است. جامعۀ پژوهش شامل دانشجویان دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران بود. برای انتخاب نمونۀ آماری نیز از نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم جامعه بهره گرفته شده است. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسش‌نامه‌‌های گرایش به تفکر انتقادی ریکتس، ادراک دانشجویان از مولفه‌های برنامۀ درسی طاطاری و باورهای خودکارآمدی تحصیلی زاژکوا، لینچ و اسپنشاد بود که روایی و پایایی آن‌ها تایید شدند. داده‌های جمع‌آوری شده با بهره‌گیری از نرم‌افزار spss 22 در قالب آمار توصیفی و آزمون‌های پیرسون و رگرسیون چندمتغیره تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین مولفه‌های گرایش به تفکر انتقادی با باورهای خودکارآمدی تحصیلی (مولفه‌های اطمینان به توانایی خود در انجام تکالیف در کلاس درس، اطمینان به توانایی خود در انجام تکالیف بیرون از کلاس، اطمینان به توانایی خود در تعامل با دیگران در دانشگاه و اطمینان به توانایی خود در مدیریت کار، خانواده و دانشگاه) رابطۀ مثبت معنی‌دار وجود دارد. همچنین، یافته‌ها حاکی از ارتباط مثبت معنی‌دار ادراک از مولفه‌های (روش، محتوا و ارزشیابی) برنامۀ درسی با باورهای خودکارآمدی و مولفه‌های آن بود. بااین‌حال یافته‌های برآمده از تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که مولفه‌های روش و محتوا از متغیر ادراک از برنامۀ درسی، همچنین مولفۀ درگیری ذهنی از متغیر گرایش به تفکر انتقادی از قابلیت تبیین باورهای خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان برخوردار بودند. بنابراین باورهای خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان از طریق مولفه‌های تفکر انتقادی و ادراک از مولفه‌های برنامۀ درسی تبیین‌پذیر است.

Relationship Between Students’ Tendency Towards Critical Thinking And Perception Of Curriculum Components And Their Self-Efficacy Beliefs

Introduction   Knowledge of student characteristics can be of great importance. Students spend many hours, until the end of their graduation, in the educational environment and have an essential role in improving the quality of social, cultural, political and scientific life in various societies. Accordingly, students’ selfefficacy beliefs can account for a very large part of the continuum of success. Based on the results of the previous studies, selfefficacy beliefs can lead to academic achievement, psychological wellbeing, academic adjustment, and an optimal level of performance in educational settings. Considering this, determining factors which can affect students’ selfefficacy can be extremely helpful. In line with this, critical thinking can be considered as one of the variables which might affect selfefficacy beliefs. Furthermore, perception of the components of the curriculum seems to be another important variable in this regard.  Indeed, a balanced educational curriculum and the resulting perception of it can be effective in changing the academic life,  improve the quality of academic performance, lead to significant achievement of both students and the education system, and increase student’ selfefficacy.  The aim of this study was to investigate the relationship between the tendency towards critical thinking and perception of curriculum components and students’ academic selfefficacy.   Methods The study population included students at the Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran and the statistical sample included students selected through stratified sampling method. Critical Thinking Orientation Questionnaire (Ricketts, 2003), the Students’ Perceptions of Curriculum Components Scale (Tatari, 2015) and the Academic Selfefficacy Beliefs (Zajacova et al., 2005) were used in order to collect data. The validity and reliability of all the instrument were assessed and confirmed. The collected data were then subjected to SPSS Version 22 Software and descriptive statistics, and correlation and multivariate regression were used in order to analyze the data.   Results  findings showed, there was significant positive relationships between components of critical thinking tendency and academic selfefficacy beliefs, namely selfconfidence in the classroom, selfconfidence in the ability to do homework outside the classroom, selfconfidence in the ability to interact with others in the university and confidence or selfconfidence in the ability to balance work, university, and family. Therefore, it can be stated that critical thinking can lead to an active and appropriate teaching style, and thus students’ interaction in the classroom and nurturing. It can also improve students’ academic selfefficacy beliefs. The findings also showed a significant positive relationship between perception of such components of curriculum as method, content and evaluation, and selfefficacy beliefs and its components.   Conclusion  Given the results of this study and the growing need of societies for people with empowering beliefs, it is recommended that special efforts be made to develop students’ critical thinking and improve their perception of educational content, method, and purpose and evaluation of curriculum. Finally, Due to the involvement of participants’ attitudes in data collection, it is suggested that researchers use of interview tools in future research.