بررسی الگوی رشد علم ایران بعد از انقلاب اسلامی: حوزه علوم

هدف: هدف این پژوهش شناسایی الگوی رشد علم ایران در حوزه علوم طی سال‌های 1980تا2010 (سه دهه) است. روش: پژوهش از نوع کاربردی است و با استفاده از روش روندپژوهی و بر پایه تحلیل سری‌‌های زمانی انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل همه تولیدات علمی نمایه شده ایران در نمایه استنادی علوم (sci) در سال‌های 1980تا2010 است. تعداد کل تولیدات علمی ایران در حوزه علوم طی دوره موردمطالعه بیش از نود هزار مدرک است که به شیوه سرشماری تمامی آنها موردمطالعه قرار گرفتند. یافته‌ها: بر پایه تحلیل سری‌های زمانی و با استفاده از نرم‌افزار آماری r الگوی رشد علم ایران شناسایی گردید و بر پایه الگوی حاکم، روند رشد علم ایران پیش‌بینی شد. طبق یافته‌های پژوهش، الگوی رشد علم ایران لجستیکی بوده است. همچنین در طی سال‌های موردبررسی تولید علم ایران روند رشد سالیانه یکنواختی نداشته و نرخ رشد سالیانه تولید علم ایران در دهه اول منفی و در دهه دوم مثبت و پایین، ولی در دهه سوم مثبت و بالا بوده است. متوسط نرخ رشد سالیانه تولید علم ایران در این مدت تقریباً پانزده ‌درصد بوده است. بررسی الگوهای رشد علم و کاربرد آنها در سطوح ملی و بین‌المللی و نیز عوامل اثرگذار بر فرازوفرود این رشد نشان داد که فرضیه پرایس مبنی بر رشد نمایی علم با مقدار ثابت دوبرابری تولید علم هر پانزده سال یک‌بار، در مورد تولید علم ایران به‌طور کامل تایید نشد و مقدار ثابت رشد مدنظر پرایس مبهم بوده و نیاز به تجدیدنظر دارد.

The Study of Iran 's Scientific Growth Model after the Islamic Revolution in Iran: Field of Science

Purpose: This study aimed to identify Iran’s scientific growth model in the field of science during 1980 to 2010 (three decades).#13;Methodology: This study was an applied one which was conducted by using trend studies method and time series analysis. The research population included Iran amp;apos;s all scientific productions which were indexed in Science Citation Index (SCI) during 1980 to2010, (90,000 Records).#13;Findings: Based on time series analysis and by using R statistical software, Iran amp;apos;s scientific growth models were identified and their growth graphs were analyzed. The dominant scientific growth models for Iran were logistic. The annual growth rate of Iran amp;apos;s scientific production during these years was not stable. Iran amp;apos;s annual scientific production rate in the first, second, and third decades were negative, positive, and rather low, and positive and very high, respectively. Iran amp;apos;s average annual scientific production rates were 15%. Some scientific growth models and their implications for the scientific growth at the national and international levels as well as the factors affecting = the growth trends are presented. Price amp;apos;s hypothesis stating that the exponential growth of science constantly amounts to two times per 15 years was confirmed in the cases of Iran amp;apos;s scientific production; however, his proposed constant growth rate is ambiguous and needs to be revised.