شناسایی نیازهای آگاهی بخشی- اطلاع‌ رسانی اجتماعات عرب‌ زبان استان خوزستان در حوزه خدمات کتابخانه های عمومی

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی و شناسایی نیازهای اطلاعاتی و آگاهی‌بخشی اجتماعات عرب‌زبان استان خوزستان در حوزه خدمات کتابخانه‌های عمومی طراحی شده است. این اجتماعات به دلیل ویژگی‌های فرهنگی، زبانی و اجتماعی خاص خود، نیازهای متفاوتی نسبت به سایر گروه‌ها دارند. با توجه به اینکه کتابخانه‌های عمومی نقش حیاتی در افزایش سطح دانش، فرهنگ، و آگاهی عمومی جوامع دارند، این مطالعه تلاش دارد تا نیازهای خاص این جوامع را شناسایی کند و راهکارهایی برای بهبود خدمات کتابخانه‌ای ارائه دهد. این پژوهش همچنین به دنبال آن است تا نشان دهد چگونه کتابخانه‌های عمومی می‌توانند به‌عنوان مراکز اطلاعاتی معتبر و به‌روز، نه تنها به نیازهای آموزشی و فرهنگی این جوامع پاسخ دهند، بلکه به شکل‌دهی هویت فرهنگی آن‌ها نیز کمک کنند. روش‌: در پژوهش حاضر از طرح پژوهش آمیخته اکتشافی استفاده شد. در طرح اکتشافی حاضر ابتدا با روش گروه‌های کانونی و از طریق تحلیل مضمون به واکاوی میان‌ ذهنیت اعضای جامعه هدف پژوهش جهت استخراج و صورت‌بندی نیازهای آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی پرداخته شد؛ سپس با استفاده از روش پیمایشی توصیفی یافته‌های حاصل از بخش کیفی را در قالب پرسشنامه جهت دستیابی به تعمیم‌پذیری یافته‌ها، مورد بررسی و آزمون قرار گرفت. نمونه پژوهش بخش کیفی شامل 5 گروه کانونی از 5 شهرستان منتخب استان خوزستان بودند. جامعه پژوهش در بخش کمی 20 هزار نفر از اعضای عرب‌زبان عضو کتابخانه‌های عمومی استان خوزستان بودند که تعداد 517 پرسشنامه جمع‌آوری شد و به‌عنوان نمونه در پژوهش مشارکت داشتند.یافته­‌ها: یافته‌های کیفی نشان داد که فضاسازی هویت‌­بخش، اطلاع‌رسانی هویت‌­بخش، مخزن جامع و فعالیت‌های رسانه‌ای شاخص، مقوله‌های محوری نیازهای آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی اجتماعات عرب‌زبان استان خوزستان هستند. نتایج کمی نیز نشان داد که به‌ترتیب اولویت، بیشترین میانگین به مولفه اطلاع‌­رسانی هویت‌­بخش تعلق یافته است و فعالیت رسانه‌­ای شاخص، مخزن جامع و فضاسازی هویت‌بخش در رتبه‌­های دوم تا چهارم قرار گرفته‌­اند. همچنین یافته‌­ها نشان داد که بین نیازهای فضاسازی هویت‌بخش گروه‌های سنی و تعامل جنسیت و گروه سنی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. بین فعالیت­‌های رسانه‌ای شاخص زنان و مردان و تعامل بین جنسیت و گروه سنی تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. تفاوت معناداری بین نیازهای مخزن جامع برای زنان و مردان و تعامل بین جنسیت و گروه سنی مشاهده نشده است. همچنین بین نیازهای فضاسازی هویت‌بخش و گروه‌های سنی، تفاوت معناداری مشاهده شد.نتیجه‌گیری: کتابخانه‌­های عمومی به‌عنوان مراکز اطلاع‌رسانی و انتشار اطلاعات می‌توانند نقش مهمی در ارتقای سطح آگاهی و فرهنگ اجتماعات عرب‌زبان استان خوزستان داشته باشند و نه‌تنها به‌عنوان مراکز فرهنگی و آموزشی بلکه به‌عنوان مرکز اطلاعات معتبر و به‌روز عمل کنند. این پژوهش با تحلیل نیازهای اطلاعاتی، چهار حوزه حیاتی را برای افزایش خدمات کتابخانه‌های عمومی اجتماعات عرب‌زبان استان خوزستان را شناسایی کرد. مسئولان کتابخانه‌های عمومی می‌توانند از این یافته‌ها برای مدیریت مجموعه‌های مرتبط فرهنگی، طراحی برنامه‌ها به زبان عربی، و اجرای استراتژی‌های هدفمند اطلاع‌رسانی استفاده کنند تا اطمینان حاصل شود که این کتابخانه­ها واقعاً نیازهای همه اعضای اجتماعات عرب‌زبان را برآورده می‌کنند.

identifying and analyzing the awareness and informing needs of the arabic-speaking communities of khuzestan province in public library services

introduction: this study aims to identify and evaluate the information needs and awareness levels of arabic-speaking communities within khuzestan province with a specific focus on public library services. recognizing the distinct cultural, linguistic, and social characteristics of these communities, this research seeks to understand how their information requirements differ from those of other population groups. given the pivotal role of public libraries in fostering knowledge, culture, and public consciousness, this study endeavors to determine the specific needs of these communities and to provide recommendations for enhancing library services accordingly. moreover, the research explores the potential of public libraries to serve as authoritative and current information hubs, not only fulfilling the educational and cultural aspirations of these communities but also contributing to the formation of their cultural identity.methodology: the study adopted an exploratory mixed-methods approach, incorporating both qualitative and quantitative methodologies. qualitative data were collected through focus group discussions conducted in selected cities within khuzestan province. these discussions provided in-depth insights into the target community's information and awareness needs. thematic analysis was employed to identify and categorize key themes within the qualitative data. to quantitatively validate these findings, a quantitative phase was implemented. a structured questionnaire was administered to a statistical sample of 517 arabic-speaking members of public libraries in khuzestan province, selected from a total population of 20,000. by comparing the qualitative and quantitative results, the researchers were able to generalize the identified needs to the broader population.findings: qualitative findings revealed four primary informational and awareness requirements among arabic-speaking communities in khuzestan province: 1) identity-building environments: a strong need exists for spaces that foster and strengthen the cultural and linguistic identity of these communities; 2) identity-centric information dissemination: the provision of information reinforcing the cultural and social identity of these communities is essential; 3) comprehensive resource collections: a wide array of informational resources is required to meet the diverse needs of these communities; 4) high-profile media engagement: the utilization of various media platforms to enhance awareness and information dissemination is crucial. quantitative analysis determined that identity-focused information dissemination was the paramount priority, emphasizing the critical role of culturally and linguistically appropriate content for target community members. subsequent in importance were prominent media activities, comprehensive resource collections, and identity-building spaces. furthermore, the data analysis unveiled substantial disparities in specific informational requirements across age and gender demographics. for example, pronounced differences emerged in the demand for identity-building spaces among various age groups, whereas no appreciable variation was detected in the preference for prominent media activities between men and women.conclusion: the findings of this study emphasize the critical role of public libraries in fostering awareness, culture, and social identity among arabic-speaking communities in khuzestan province. functioning as both cultural and educational hubs, as well as reliable and contemporary sources of information, public libraries can substantially bolster the cultural and social identity of these communities. the research delineates four key areas for enhancing library services: identity-affirming spaces, identity-centered information dissemination, comprehensive resource collections, and high-profile media initiatives. these findings offer public library administrators practical strategies for enhancing services to arabic-speaking communities. such strategies encompass the curation of culturally relevant collections, the development of arabic-language programs, and the implementation of targeted information dissemination initiatives. by leveraging these recommendations, libraries can more effectively fulfill the informational and cultural needs of arabic-speaking residents in khuzestan province, ensuring equitable access to library resources for all community members.originality: this research constitutes one of the first comprehensive examinations of the informational and awareness requirements of arabic-speaking populations in khuzestan province. through the identification and analysis of these needs, the study furnishes public library administrators and managers with practical instruments and methodologies to enhance and expand their services. the research is particularly noteworthy in illustrating the potential of public libraries to function as multifunctional hubs, contributing significantly to the fortification of the cultural and social identity of local communities.