بهبود بهره‌‌وری مدیریت دانش در کتابخانه‌‌های دانشگاهی: نظریه داده ‌‌بنیاد

مقدمه: بهره‌‌وری نگرشی اقتصادی، فنی و فرهنگی نسبت به تولید است که سازمان‌‌ها در دنیای رقابتی کنونی، هوشمندانه تلاش می‌‌کنند تا بهترین نتیجه را با کمترین هزینه در زمان کم از فعالیت‌‌های خود به دست آورند. کتابخانه‌‌های دانشگاهی ازجمله سازمان‌‌های فعال در بخش عمومی هستند که با کاربست مدیریت دانش می‌توانند اثربخشی و کارایی بهتری داشته باشند. ازاین‌رو پژوهش حاضر باهدف ارائه مدل بهبود بهره‌‌وری در کتابخانه‌‌های دانشگاهی به‌‌عنوان نقشه‌راه انجام شد.روش‌‌‌‌شناسی: پژوهش حاضر کیفی و مبتنی بر رویکرد نظریه داده‌بنیاد است. ابزار جمع‌آوری داده‌های کیفی مصاحبه و روش نمونه‌گیری از نوع هدفمند با رویکرد نظری برحسب تخصص‌‌ و مهارت خبرگان بود. در پژوهش حاضر 16 نفر از متخصصان علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی، مدیریت و فناوری اطلاعات به مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته پاسخ دادند. معیار تجزیه‌وتحلیل داده‌های کیفی مبتنی بر طرح سامانمند نظریه داده‌بنیاد بود. متن مصاحبه‌ها پس از پیاده‌سازی در سه مرحله و به‌روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.یافته‌ها: در بررسی مقوله‌ها 281 کد شناسایی شد. سپس کدگذاری محوری بر اساس الگوی پارادایمی صورت گرفت. بهبود بهره‌‌وری مدیریت دانش به‌عنوان مقوله محوری انتخاب شد. در کدگذاری انتخابی 71 کد محوری و درنهایت 17 کد انتخابی استخراج شد.نتیجه‌‌: در پژوهش حاضر مدل مفهومی بهبود بهره‌‌وری برای کتابخانه‌‌های دانشگاهی ترسیم شد. در این مدل فرایندی، عوامل و شرایط موثر ازجمله شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها شناسایی گردید. مدل ارائه ‌شده می‌تواند به‌عنوان نقشه‌ای برای رسیدن به هدف بهبود بهره‌‌وری مدیریت دانش در کتابخانه‌‌های دانشگاهی مورد استفاده قرار گیرد و از طریق سنجش و ارزیابی، نقاط قوت ‌و ضعف را تجزیه ‌و تحلیل و در راستای بهبودی گام بردارند.

improving knowledge management productivity in academic libraries: a grounded theory

introduction: productivity is an important topic in knowledge management that plays an effective role in improving the optimal use of resources, services and employees. with knowledge management, economic, technical and cultural attitudes towards production and organizations in a competitive world, they are intelligently trying to get the best results with the least cost and time from their activities. in the meantime, university libraries, as &knowledge portals& and organizations active in the public sector are bound to improve the efficiency of financial resources, maintain information resources and knowledge forces and improve the efficiency of knowledge management is considered a necessity for libraries to maintain efficiency. therefore, the present study was conducted to provide a model for improving productivity in academic libraries as a roadmap for their future.methodology: the current research is based on the fundamental goal and qualitative nature and is a part of exploratory research that was carried out with the grounded theory approach. the statistical population of the research includes 16 experts and faculty members of universities in the fields of management, knowledge and information science, and information technology. the interviewees were selected based on having sufficient history and experience and being interested in the research subject and they were selected according to their expertise and skills using the purposeful sampling method. research data was collected using a semi-structured interview method with a systematic approach and using open questions. after each interview, to increase accuracy, the interviews were reviewed so that if there was any ambiguity in the understanding of the stated content, it could be corrected with the opinion of the interviewee. after performing the initial steps of analysis, to ensure the correctness of the interpretation, the content and their interpretation were again presented to the participants so that the content can be edited by the interviewees if needed.