مدیریت کلان‌داده مبتنی بر رایانش‌ابری در کتابخانه‌های دانشگاه‌های سطح اول ایران

هدف: کلان‌داده مجموعه داده‌هایی است که با برخورداری از ویژگی‌‌هایی خاص، از طریق سیستم‌های نرم‌افزاری معمول امکان ذخیره‌سازی، مدیریت و پردازش آنها وجود ندارد. رایانش‌ابری مجموعه‌ای از منابع مجازی‌سازی شده با قابلیت دسترسی و استفاده‌ آسان است. فناوری ذخیره‌سازی بر مبنای ابر قادر به مدیریت موثر کلان‌داده‌ها است. هدف این پژوهش تعیین وضعیت موجود مدیریت کلان‌داده‌های کتابخانه‌ای مبتنی بر رایانش‌ابری و رتبه‌بندی مولفه‌های آن در کتابخانه‌های دانشگاه‌های سطح اول ایران است.روش‌شناسی: پژوهش حاضر، از نوع مطالعات کاربردی و از نظر ماهیت، روش و کنترل متغیر‌ها در زمره‌ تحقیقات توصیفی است. جامعه آماری شامل کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه‌های دانشگاه‌های سطح اول ایران به تعداد 520 نفر است. پرسشنامه به‌صورت الکترونیکی در اختیار پاسخگویان قرار گرفت و در مجموع 393 پرسشنامه دریافت و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ محقق ساخته که با بررسی مطالعات پیشین شش مولفه‌ اصلی موثر بر مدیریت کلان داده‌های کتابخانه‌ای مبتنی بر رایانش‌ابری شامل نیروی انسانی، سازمان، زیر ساختار، مسائل اقتصادی، فرهنگ و مدیریت داده شناسایی شد که از طریق تحلیل عاملی تاییدی، روایی آن تایید شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌‌ها از آمار توصیفی و استنباطی و نرم‌افزار‌های اس. پی. اس. اس22  و آموس 22 استفاده شد.یافته‌ها: وضعیت موجود مدیریت کلان‌داده‌های کتابخانه‌ای مبتنی بر رایانش‌ابری در کتابخانه‌های دانشگاه‌های سطح اول ایران از دیدگاه کتابداران، با میانگین 23.582 و انحراف استاندارد 7.655 معادل 0.41730-، نامطلوب ارزیابی شد. رتبه‌بندی مولفه‌های وضعیت موجود از قوت به ضعف به ترتیب 1. نیروی انسانی با میزان بار عاملی 64/.، 2. مسائل اقتصادی با میزان بار عاملی 0.60، 3. زیرساختار با میزان بار عاملی 0.59، 4. مدیریت داده با میزان بار عاملی 0.58، 5. فرهنگ با میزان بار عاملی 0.57، 6. سازمان با میزان بار عاملی 0.52 قرار دارند.نتیجه‌: کتابداران به واسطه‌ درگیری روزمره‌شان با حجم بسیار بالای داده، عملا با کلان‌داده‌ها درگیر هستند. تطابق متوسط بودجه این کتابخانه‌ها با نیاز‌های فعلی و تامین هزینه‌های لازم برای دیجیتال‌سازی منابع و وجود زیر ساختار‌های قانونی سخت افزاری و نرم‌افزاری مناسب، راه را برای انجام اقدامات لازم برای بهره‌برداری از سرویس‌های ذخیره‌سازی مبتنی بر ابر را هموار می‌کند. اغلب کتابداران ضمن درک فرهنگ دسترسی آزاد به اطلاعات، اهمیت ارائه‌ داده‌های تحلیل شده به مراجعین را درک کرده اما درک مراجعین از دریافت چنین داده‌هایی در حد متوسط می‌باشد. آگاهی و درک پایین مسئولین و عدم تمایل به تعامل و همکاری با سازمان‌های فعال در این حوزه، محیط پایداری را جهت کار با کلان‌داده‌ها و ارائه خدمات بر مبنای آنها را فراهم نمی‌کند.

Big Data Management based on Cloud Computing in the Libraries of First Level Universities in Iran

Introduction: Big data is a set of data that, with its special features, cannot be stored, managed and processed by conventional software systems. Cloud computing is a collection of virtualized resources with easy access and usability. Cloudbased storage technology is able to effectively manage big data. The purpose of this study is to determine the current status of libraries̓ big data management based on cloud computing and its Component ranking in the libraries of first level universities in IranMethodology: The present study is an applied and in terms of nature, method and control of variables is a descriptive research. The statistical population includes all librarians working in the libraries of first level universities in Iran, 520 people. The questionnaire was provided to the respondents electronically and a total of 393 questionnaires were received and analyzed. Data collection tool is a researchermade questionnaire that examines previous studies of six main components affecting the libraries̓ big data management based on cloud computing in the libraries of first level universities in Iran that including manpower, organization, infrastructure, economic issues, culture and data management was identified, which was confirmed through confirmatory factor analysis. To analyze data from descriptive and inferential statistics with software Spss 22 and Amos 22 were used.Findings: The current situation of library data management based on cloud computing in the libraries of Iran’s toplevel universities was considered unfavorable from the librarians’ point of view, with an average of 23.582 and a standard deviation of 7.655 equal to 0.41730. Ranking the components of the current situation from strength to weakness, respectively 1. Manpower With a factor loading rate of 0.64, 2. Economic issues with a factor loading rate of0.60, 3. Infrastructure With a factor loading rate of0.59, 4. Data Management With a factor loading rate of0.58, 5. Culture With a factor loading rate of 0.57 6. Organizations With a factor loading rate of 0.52 are located.Conclusion: Librarians are practically dealing with big data because of their daytoday dealings with very large volumes of data. Matching the average budget of these libraries with the current needs and providing the necessary funds for the digitization of resources and the existence of appropriate legal hardware and software infrastructure, it can pave the way for the necessary steps to take advantage of cloudbased storage services. Most librarians, while understanding the culture of free access to information, understand the importance of providing analyzed data to clients, but clients’ perception of receiving such data is moderate. Low awareness and understanding of officials and unwillingness to interact and cooperate with organizations active in this field, does not provide a stable environment to work with big data and provide services based on them.