تاثیر ویژگی های مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات بر سواد اطلاعاتی در افراد مادرزاد دیجیتال

مقدمه: برخی پژوهشگران افراد مادرزاد دیجیتال را دارای توانایی های طبیعی همپوشان با قابلیت های سواد اطلاعاتی دانسته اند. هدف از این پژوهش ارزیابی میزان تاثیر ویژگی های افراد مادرزاد دیجیتال (از قبیل مالکیت بر ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)، تجارب فاوا، اعتماد به نفس اینترنتی، و تعداد شرکت در دوره های فاوا) بر سطح سواد اطلاعاتی آنان بود. روش شناسی: جامعه آماری این پیمایش کاربردی، 2610 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین در مقاطع تحصیلات تکمیلی بود که 336 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و 255 نفر به‌طور کامل در آزمون شرکت و پرسشنامه ای 75 گویه ای مربوط به متغیرهای تحقیق را تکمیل کردند. برای بررسی فرضیه های تحقیق از روش معادلات ساختاری و تحلیل مسیر در نرم افزارهای spss 22.0  و smartpls 3.0 استفاده شد. یافته ها: مالکیت بر/کاربرد ابزار فاوا به طور مستقیم و همچنین به صورت غیرمستقیم از طریق اعتمادبه‌نفس اینترنتی، بر سواد اطلاعاتی تاثیری معنا دار ندارد؛ ولی از طریق تجارب فاوا دارای تاثیر معنا داری بر سواد اطلاعاتی است. گذراندن دوره های فاوا به‌صورت مستقیم بر سواد اطلاعاتی تاثیر دارد؛ ولی از طریق تجارب فاوا و نیز از طریق اعتماد به نفس اینترنتی بر سواد اطلاعاتی تاثیری ندارد. تجارب فاوا از طریق اعتماد به نفس اینترنتی دارای تاثیر معنا داری بر سواد اطلاعاتی است و اعتمادبه‌نفس در استفاده از اینترنت به صورت مستقیم بر سواد اطلاعاتی تاثیر معنا دار دارد. نتیجه : نتایج حاصل از تحلیل داده ها، ضمن تایید نسبی برخی از وجوه روابط متغیرهای مورد پژوهش، نشان داد که نمی توان ویژگی های افراد نسل مادرزاد دیجیتال را عامل ارتقای سواد اطلاعاتی آنان دانست. از این‌رو، لازم است برنامه های درسی با مباحث سواد اطلاعاتی به کمک افراد متخصص تلفیق و به این نسل آموزش داده شود.

Studying the Effect of Digital Natives’ ICT-related Attributes on Their Information Literacy Level: the Case Study of Imam Khomeini International University, Qazvin

Introduction: Some researchers argue that digital natives have natural abilities overlapping information literacy competencies. This study aimed to evaluate the possible effect of digital natives’ attributes (including ICT ownership, ICT experiences, Internet selefconfidence, and ICT rich ciurseson their information literacy levels. Methodology: The study population included all 2610 graduate students in Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran. Of them, 336 ones were selected as the sample and 255 ones completely participated in the study by completing a 75itemed scale related to study variables. The hypotheses were tested by applying structural equation model and path analysis in SPSS 22.0 and SmartPLS 3.00. Findings: ICT ownership /application has not any significant effect on information literacy, neither directly, nore through Internet selfconfidence, but through ICT experiences. ICTrich courses have not any significant effect on information literacy, neither through ICT experiences, nor through Internet selfconfidence, but it directly has a significant effect. ICT experiences significantly influences information literacy and Internet selfconfidence has direct significant effect on information literacy. Conclusion: Despite confirming some aspects of variable relations, the results indicate that digital natives’ attributes cannot be conceived as promotors of their information literacy levels. It is needed that information literacy is integrated with the curriculum by specialists for training the digital natives.