تحلیلی بر رویکرد پراگماتیستی از مفهوم ربط در بازیابی اطلاعات

مقدمه: در این مقاله قصد آن است تا فلسفه پراگماتیستی به‌ اختصار معرفی و رویکردی پراگماتیستی از مفهوم ربط در بازیابی اطلاعات توصیف و تحلیل شود. روش‌شناسی: این یک مقاله تحلیل مفهومی است که از نظریه فعالیت و مرور متون استفاده شده است تا آنچه در عمل اتفاق می‌افتد تا فرد نیازمند به اطلاعات، بتواند نیاز اطلاعاتی خود را رفع نماید، تشریح شود. نظریه فعالیت یک نظریه جامع است که با استفاده از آن رویکرد پراگماتیستی از مفهوم ربط تبیین می‌شود. یافته ها: رویکرد نظام‌گرایی از مکتب فلسفی پوزیتویستی و رویکرد کاربرگرایی از مکتب فلسفی هرمنوتیکی برخاسته است. از دیدگاه ساراسویک (2007)، یورلند (2010) و هوانگ و سوئرگل (2013) پژوهش‌هایی در ارزیابی بازیابی اطلاعات (ربط) موفق خواهند بود که از هر دو رویکرد نظام‌گرایی و کاربرگرایی بهره برده باشند. به بیان دیگر، پژوهش‌هایی که در آن‌ها به مفهوم ربط از تمامی جنبه‌ها توجه شود. پراگماتیست‌ها استدلال کردند که دوگانگی کاذب بین دو رویکرد کمی و کیفی وجود دارد و می‌توان دو رویکرد کمی و کیفی را با هم ترکیب کرد که این ترکیب با تاکید بر عمل صورت می‌گیرد. مطابق مکتب پراگماتیستی مدرکی که مورد استفاده (برای مثال در نوشتن مقاله، منظور استناد است) قرار می‌گیرد، مدرک مرتبط است. از یک‌سو، می‌توان مدرک الف را به وظیفه یک مرتبط دانست، اگر مدرک الف بتواند فرد را برای رسیدن به هدف خود یاری کند و نیاز اطلاعاتی او را پاسخ دهد. از سویی دیگر، آن مدرک از لحاظ ویژگی‌های ظاهری و باطنی مطابق خواست فرد نیازمند به اطلاعات، مورد پذیرش فرهنگ جامعه مورد نظر و قابل‌دسترس برای فرد نیازمند به اطلاعات باشد. به‌ بیانی ‌دیگر، مدرکی که در عمل نیاز اطلاعاتی را برطرف می‌کند، مدرک مرتبط است. نتیجه‌: ربط مفهومی پیچیده است و عوامل مختلفی بر برونداد نهایی ربط تاثیر می‌گذارند. از این‌رو با وجود پژوهش‌های متعدد در مفهوم ربط، بازهم نیاز به پژوهش‌های بیش‌تری در این موضوع احساس می‌شود. درنهایت می‌توان گفت که تامل درباره فلسفه علم برای درک مفهوم ربط، الزامی است براساس اینکه آیا هدف علم توصیف آنچه در عمل اتفاق می‌افتد و برای ما به‌آسانی قابل‌مشاهده است، می‌باشد یا علم باید آنچه را که به آسانی قابل‌مشاهده نیست، توضیح داده و آن‌ها را تعیین نماید.

An Analysis of the Pragmatist Approach to the Concept of Relevance in Information Retrieval

Intruduction: The aim is to briefly describe the pragmatist philosophy and to explore and analyze the pragmatist approach to the concept of relevance in information retrieval. Methodology: The article is a conceptual analysis that uses the Theory of Activity and literature review to explain what is happening in practice so that a person in need of information can solve his or her information needs. The theory of Activity is a comprehensive theory, by which the pragmatist approach of relevance concept is explained. Findings: The systemoriented approach and the useroriented approach have their origins respectively in the positivism and the hermeneutics. Only the studies on the evaluation of information retrieval (relevance) will be successful which have benefited both from the systemoriented approach and useroriented one in studies in which all aspects of the relevance concept are considered. Pragmatists argued that a false dichotomy exists between two quantitative and qualitative approaches, and one may combine the two approaches so that the combination focuses on action. According to the pragmatic school, a document which is used is relevant. On the one hand, A can be considered relevant to task 1, only if A can help a person to achieve his/her goal and answer his/her information needs. On the other hand, that document in terms of its facial and intrinsic features should be in accordance with the need of the person who needs information, accepted by the culture of the intended community and accessible for the individual who needs information. In other words, a document that actually meets information needs is actually relevant. Conclusion: Relevance is a complex concept and various factors affect its final outcome. Hence, in spite of numerous studies on the concept of relevance, further research is needed on this subject. Finally, one can say that thinking of the philosophy of science is necessary to understand the concept of relevance according to whether the purpose of science is to describe what is actually happening and is easily visible to us, or science should explain what is not readily apparent, and to determine it.