مروری بر عوامل روان‌شناختی و نوع جست‌وجوی موثر بر اضافه‌بار انتخاب در نظام‌های بازیابی اطلاعات

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل روان‌شناختی و نوع جست‌وجو بر اضافه‌بار انتخاب در نظام‌های بازیابی اطلاعات انجام شد.روش‌شناسی: ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ با رویکرد مروری‌توصیفی به‌منظور تجمیع دیدگاه‌ها در نظریۀ اضافه‌بار انتخاب و ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌۀ ﻣﺘﻮن ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ نظریۀ اضافه‌بار انتخاب انجام شد. جمع‌آوری مقالات با استفاده از کلمات کلیدی اثر انتخاب‌‌های خیلی زیاد، بیش‌انتخابی، استبداد انتخاب، پارادوکس انتخاب و فریب انتخاب و ترکیب آن‌ها با کلمات کلیدی عوامل موثر، عوامل تعدیل‌کننده، نظام‌های بازیابی اطلاعات، تیپ شخصیتی، گوگل و همچنین کلمات کلیدی toomuchchoice effect، hyperchoice، tyranny of choice، paradox of choice و the lure of choice با ترکیب کلمات کلیدی maximizer، satisficer، type of search، modulators، google در پایگاه‌های اطلاعاتی sid، magiran و موتور جست‌وجوی گوگل sciencedirect و google scholar در طی سال‌های 1990 تا 2016 انجام شد.یافته‌ها: از 115 مقالۀ یافت‌شده، در نهایت 47 مقاله برای مطالعه انتخاب شد و در سه گروه عمده قرار گرفت. گروه اول مقالات مرتبط با نظریۀ اضافه‌بار انتخاب، گروه دوم مقالات مرتبط با دلایل نارضایتی افراد از گزینه‌های زیاد و گروه سوم مقالات مرتبط با عوامل موثر در رخداد اضافه‌بار انتخاب بود. مقالات این گروه خود به دو دستۀ عوامل روان‌شناختی و نوع جست‌وجو تقسیم ‌شدند. نتایج این مطالعه علاوه‌بر شناسایی عوامل نارضایتی افراد، نشان داد که دو عامل تیپ شخصیتی و نوع جست‌وجو از عوامل موثر در نارضایتی و به‌عبارتی وقوع اضافه‌بار انتخاب هستند.نتیجه‌گیری: برپایۀ یافته‌ها عوامل نارضایتی افراد در هنگام مواجهه با نتایج بازیابی‌شدۀ زیاد در موتور جست‌وجوی گوگل شناسایی شد: محدودیت توانایی‌های شناختی و رخ‌دادن اضافه‌بار شناختی (نظریۀ اضافه‌بار شناختی)، احساس پشیمانی برای بررسی‌نکردن همۀ نتایج بازیابی و به‌دنبال آن احساس پشیمانی از گزینۀ انتخابی که خود منجربه اصطلاحاً «دانه‌چینی» یا گزینش با وسواس اطلاعات می‌شود (نظریۀ رویداد غیرمنتظره). مرور پژوهش‌های انجام‌شده در این حوزه مشخص کرد که در میان عوامل روان‌شناختی، تیپ شخصیتی و نوع جست‌وجو (جست‌وجوی خاص و عام)، عوامل موثر در رخداد اضافه‌بار انتخاب هستند. باتوجه‌به حرکت نظام‌های بازیابی اطلاعات به‌سمت شخصی‌سازی، درنظرگرفتن تیپ شخصیتی افراد و نوع جست‌وجو به‌بازیابی‌هایی با رضایت بیشتر کاربران منجر خواهد شد.

A Review of the Psychological Factors and the Type of Search Affecting the Choice Overload in Information Retrieval Systems

Introduction: the purpose of this study was to study the effect of psychological factors and the search type on choice overload in the information retrieval systems.Methodology: This study used a descriptive review method and was done based on the study of relevant literature on the choice overload theory. Collection of related articles was done with using the keywords of ‘‘Toomuchchoice effect’’, ‘‘hyperchoice’’, ‘‘tyranny of choice’’, ‘‘paradox of choice’’, ‘‘lure of choice’’ and their combinations with the keywords of ‘‘maximizer’’, ‘‘satisficer’’, ‘‘type of search’’, ‘‘modulators’’ and ‘‘Google’’ in databases of SID, Magiran, ScienceDirect and Google Scholar in the time span of 19902017.Findings: The findings showed that factors such as restrictions on cognitive ability and occurring cognitive overload (cognitive overload theory), feeling regret about not including all items and then regret about the choice that leads to socalled "berry picking " or information selection with obsession (serendipity theory), and trying to select relevant information regarding to the cognitive capacity constraints (selective attention theory) are dissatisfaction factors in many retrieved results. Browsing researches in this area shows that amongst psychological factors, the personality factor is an effective factor in the choice overload.Conclusion: Users personality and search type are both effective variables in determining the level of satisfaction. According to the information retrieval systems &apos more direction toward customization, considering the type of personality and the type of search will lead to some retrieval with more satisfied users.