شناسایی ابعاد تاثیرگذاری فناوری واقعیت افزوده بر خدمات کتابخانه‌ای

مقدمه: در دهه‌های اخیر، واقعیت افزوده توجهات بیشتری را به خود جلب نموده و با افزودن لایه‌ای از اطلاعات مجازی، تجربه نوینی را برای کتابخانه‌ها نیز فراهم کرده است تا پاسخ‌گویی به نیازهای جمعیت عظیم و گوناگونِ کاربران را افزایش دهد. بر اساس این تحولات فناورانه، شناسایی ابعاد تاثیرگذاری واقعیت افزوده بر خدمات کتابخانه‌ای هدف پژوهش حاضر بوده است؛ تا از این طریق، این فهم بدست آید که اکنون، چه چیزی و چگونه توسط فناوری درحال رُخ است.روش‌شناسی: باتوجه‌به دانش ناکافی و پراکنده‌ای که درباره ورود واقعیت افزوده به کتابخانه‌ها به چشم می‌خورد، پژوهش حاضر با رویکرد مروری و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی در راستای استخراج نظامند یافته‌های متون پیشین، در میان منابع گردآوری‌شده از سه پایگاه علمی وب‌آوساینس، گوگل اِسکالِر، و اِسکوپوس، به‌دنبال پاسخ به این سوال بوده است که مطالعات، اثربخشی واقعیت افزوده را در چه ابعادی از خدمات کتابخانه‌ای شناسایی کرده‌اند.یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از این هستند که واقعیت افزوده ظرفیت پشتیبانی از عملکرد کتابداران در مدیریت منابع کتابخانه‌ای را دارد. به‌علاوه کاربران را در این زمینه‌ها یاری می‌دهد: 1. جست‌وجوی منابع کتابخانه؛ 2. آموزش خدمات کتابخانه‌ای و سواد اطلاعاتی؛ 3. ارائه خدمات مبتنی بر مکان؛ 4. ایجاد شبکه‌های تعاملی و پژوهشی و 5. بازدید از منابع تاریخی و کم‌یاب.نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که تمرکز بیشتر پژوهشگران و توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای واقعیت افزوده برای خدمات کتابخانه‌ها، بر تسهیل عملکرد کاربران بوده است تا کتابدارن. همچنین، توانمند نمودن کودکان و نوجوانان بعنوان کاربران مستقل کتابخانه مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته است. پژوهشگران گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، کتابداران، مدیران کتابخانه های کودک و نوجوان، متخصصان علوم کامپیوتر می‌توانند از پیشنهادات کاربردی این پژوهش بهره‌مند شوند. بنابراین، ضرورت دارد در تعامل پژوهشگران با کتابداران و کاربران کتابخانه‌ها یا حتی مطرح‌شدن کتابداران به‌عنوان پژوهشگر، از مسائل این مکان‌ها اطلاع یافته و در جهت تحقق کتابخانه‌های نسل چهارم از طریق فناوری‌هایی مانند واقعیت افزوده گام بردارند.