مطالعه وضعیت دگرنویسی عنوان‌های نرم‌افزارهای دیداریشنیداری غیرفارسی در فهرست‌های کتابخانه‌ای: مطالعه موردی کتابخانه مرکزی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت دگرنویسی عنوان‌های نرم‌افزارهای دیداریشنیداری غیرفارسی در فهرست پیوسته کتابخانه مرکزی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و ارائه دستورالعمل پیشنهادی، انجام شد.روش: مطالعه حاضر پیمایشی و از نوع توصیفی است. جامعه آماری پژوهش 2213 مورد عنوان‌های منابع نرم‌افزاری دیداریشنیداری غیرفارسی در فهرست پیوسته کتابخانه مرکزی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است، که از سال 1372 تا اول دی‌ماه سال 1393 در این فهرست وارد گردیده است. گردآوری داده‌ها با استفاده از کارت مشاهده محقق ساخته انجام گردید.یافته‌ها: از 2213 عنوان منبع تعداد 1772 مورد از این عنوان‌ها در فهرست‌نویسی آنها از عنوان روی منبع استفاده‌شده، در 134 مورد از عنوان‌ها دگرنویسی انجام شده است، در 7 مورد از این منابع ترجمه و در 300 مورد از آنها ترکیبی از ترجمه و دگرنویسی صورت گرفته است.نتیجه‌گیری: در سازمان کتابخانه‌ها، فهرست‌نویسی منابع نرم‌افزاری مانند دیگر مواد دیداریشنیداری صورت می‌گیرد و برای منابع نرم‌افزاری تمایزی قائل نشده‌اند. با توجه به اینکه سرشناسه منابع دیداریشنیداری عنوان منبع است، جستجوی منابع نرم‌افزاری دیداریشنیداری اگر با عنوان صورت گیرد، وجود دگرنویسی برای عنوان این منابع امری ضروری می‌نماید. برای یکدستی این دگرنویسی، شیوه‌ای مشخص و معیار، ضروری به‌نظر می‌رسد. همچنین برای ضبط واژه‌های قرضی در فارسی، به سبب اختلاف فاحش نشانه‌های الفبای زبان‌های خارجی، مشکلات جدی وجود دارد. الفبای فارسی آوانگار نیست و به‌همین جهت در ضبط دقیق تلفظ‌ها دچار مشکل است. از این‌رو، ضبط تلفظ‌ واژه‌های بیگانه در فارسی با چندگونگی روبه روست. لذا بهتر است سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مراکز اسناد آستان قدس رضوی، برای منابع با ویژگی‌های خاص به دستورالعملی مجزا از فهرست‌نویسی سایر مواد دیگر داشته باشد.