چرایی نیاز به سواد اطلاعاتی از منظر دانشجویان روان‌شناسی

مقدمه: مقالۀ حاضر چرایی نیاز به سواد اطلاعاتی را از دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی رشتۀ روان‌شناسی دانشگاه سمنان بررسی می‌کند. روش‌شناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است که با کمک روش گراندد تئوری دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی روان‌شناسی دانشگاه سمنان را بررسی می‌کند. جامعۀ پژوهش تمام دانشجویان مقطع کارشناسی روان‌شناسی مشغول به تحصیل در زمان انجام پژوهش (1394-1395) را دربر می‌گیرد. ازاین‌رو، از روش سرشماری استفاده شد. فرایند گردآوری داده‌ها تا اشباع داده‌ها ادامه یافت. به‌دلیل ماهیت کیفی و اکتشافی پژوهش، گردآوری و تحلیل داده‌ها به‌صورت همزمان انجام شد و هجده مصاحبه نهایتاً با جامعۀ پژوهش صورت گرفت. گردآوری داده‌های مورد نیاز با کمک مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته‌ انجام گرفت. تحلیل داده‌ها نیز به کمک نرم افزار مکس کیودا (maxqda) نسخه 10 انجام شد.یافته‌ها: تعداد 74 کد باز استخراج شد. یازده مقولۀ اصلی در قالب یافته‌های پژوهش حاضر شکل گرفت که نشان‌دهندۀ دیدگاه دانشجویان روان‌شناسی دانشگاه سمنان به‌عنوان دلایل نیاز به سواد اطلاعاتی ذکر شده بود. از نمونه‌های آن می‌توان به این مقوله‌ها اشاره کرد: 1. آشنانبودن با پایگاه‌های اطلاعاتی تخصصی و عمومی و پوشش محتوایی آنها؛ 2. لزوم آشنایی با کتابخانه و منابع کتابخانه‌ای و جست‌وجو در کتابخانه؛ 3. لزوم آشنایی با اینترنت و ابزارهای جست‌وجوی اینترنتی؛ 4. لزوم توجه‌به اعتباریابی اطلاعات و منابع اطلاعاتی؛ 5. مدیریت استنادها و لزوم آشنایی با منبع‌نویسی؛ 6. نیاز به مهارت‌های مدیریت اطلاعات؛ 7. مدیریت اطلاع‌یابی و مهارت زبان انگلیسی؛ 8. نیاز به آشنایی با شبکه‌های اجتماعی‌تخصصی و عمومی و نیز نیاز به آشنایی با منابع و خدمات موجود در بافت پژوهش. نتیجه‌گیری: در پژوهش حاضر، مفاهیم و مقوله‌های استخراج‌شده همچون آشنانبودن با محتوای پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی‌زبان در حوزۀ روان‌شناسی و نیاز به آشنایی با نشریه‌های علمی این رشته برای دانشجویان روان‌شناسی از ضرورت توجه‌به این مباحث در آموزش سواد اطلاعاتی به دانشجویان مذکور حکایت دارد. مدرسان سواد اطلاعاتی باید به برنامۀ آشنایی با کتابخانه و بخش‌های مختلف آن توجه کنند. همچنین در کنار موضوع آشنایی با کتابخانه، توجه به ابزارهای جست‌وجوی اینترنتی و نیاز به آشنایی با مفاهیم شبکه نیز برای دانشجوی روان‌شناسی از اهمیت برخوردار است. همچنین لازم است، آنها به توجه و تدریس نرم‌افزارهای مدیریت استناد و نیز لزوم توجه‌به شیوه‌های اعتباریابی منابع در برنامه‌های سواد اطلاعاتی دانشجویان روان‌شناسی عنایت داشته باشند. حضور شبکه‌های اجتماعی، نیاز به آشنایی با انواع شبکه‌های اجتماعیِ تخصصی و عمومی را برای دانشجویان روان‌شناسی به‌وجود آورده است. مفاهیم و مقوله‌های پژوهش حاضر می‌تواند برای برنامه‌ریزان کارگاه‌های آموزش سواد اطلاعاتی برای دانشجویان روان‌شناسی در دانشگاه سمنان قابل استفاده باشد.