استلزام های تدوین نظریه تربیتی در پارادایم پیچیدگی: منظری هستی شناختی

هدف اصلی این پژوهش، ارائه برخی استلزام های طرح و تدوین نظریه تربیتی با توجه به مولفه‌های هستی شناختی پارادایم پیچیدگی می‌باشد. برای دستیابی به این هدف، با بهره گیری از روش های فلسفی، نخست با نقد نحوه اثرگذاری مولفه‌های هستی شناختی پارادایم سادگی (واقع گرایی ساده، علیت خطی، تعین‌گرایی) بر نظریه‌های تربیتی معاصر، به معرفی مولفه‌های هستی شناختی پارادایم پیچیدگی (واقع گرایی انتقادی پیچیده، علیت پیچیده، تعین‌گرایی ساختاری) پرداخته شد. سپس، برخی استلزام‌های تدوین نظریه تربیتی با اتکا به این مولفه‌ها موردبررسی قرار گرفتند. بر این اساس، نظام تعلیم و تربیت مانند یک فراسیستم پیچیده، خودسازمان‌دهنده و چندلایه است که در هر یک از سطوح و لایه‌های آن زیرسیستم‌هایی حاوی عناصر و عامل‌های (انسانی و غیرانسانی) مرتبط با یکدیگر وجود داشته و با سازوکارهای پیچیده ای عمل می کنند. مجموعه این روابط سازنده شبکه‌ای گسترده هستند که طبق نظریه کنشگر-شبکه و با تاکید بر بافت و زمینه نظام تربیتی، شرایط جدیدی برای تولید دانش به وجود آورده و بر این اساس، تلقی جدیدی از مفاهیم یادگیری و یادگیرنده پدید می آید. همچنین، با توجه به ماهیت تحولی جهان هستی، مهم ترین هدف برنامه‌های درسی دخیل کردن هرچه بیشتر دانش‌آموزان در جهان خود یا مشارکت در آفرینش جهانی نو می باشد.

Educational Theory in Complexity Paradigm: An Ontologic Perspective

The main purpose of this research is the presentation of some prerequisites of educational theorizing with regard to ontologic components of complexity paradigm. For this purpose, by using the Philosophical methods, after making mention of how ontologic components of simplicity paradigm (Naive Realism, Linear Causation, Determinism) influence contemporary educational theories, ontologic components of complexity paradigm (complex critical realism, structural determinism, complex causation) were defined. Then, some prerequisites of educational theorizing based on these components were studied. In this regard, educational System is a complex supersystem, self-organized and multilayer that in every layer, there are subsystems with alements and correlated actors (humans and nonhumans) which act in complex mechanisms. This set of correlations makes a widespread network wich according to actor-network theory and whith emphasis on context of educational system make new qualifications for knowledge producing and new conceptulising of learning and learner. Regarding to nature of universe transitions, also the most important purpose of curriculums is to participate students in their universe or the creation of a new universe.