مبادی معرفت‌شناختی فارابی در رساله فصوص الحکمه و استنتاج دلالت‌های تربیتی آن

هدف اصلی این پژوهش، توصیف و استنتاج اصول، هدف‌ها و روش‌های تربیتی بر اساس مبادی معرفت‌شناختی فارابی در رساله فصوص الحکمه می‌باشد. برای دست‌یابی به این هدف از روش پژوهش تحلیل اسنادی و استنتاجی بهره گرفته شد. یافته‌های حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که عالِم بودن واجب‌الوجود به تمام ممکنات، علم حق عین ذات اوست، علم حق مظهر قدرت اوست، عالم بودن واجب‌الوجود به کلیات و جزئیات، واحد بودن علم حق و کثیر بودن علوم دیگر، کُنه ذات حق قابل شناخت نمی‌باشد، و ظاهر بودن ذات حق و اعتباری بودن باطن او از مهم‌ترین ویژگی‌های علم الهی بر اساس رساله فصوص الحکمه به شمار می‌روند. همچنین، امکانی بودن شناخت انسان، ناکامل بودن شناخت انسان، تدریجی بودن شناخت انسان و متکثر بودن شناخت انسان از مهم‌ترین اصول تربیتی حاصل از شناخت واجب‌الوجود برای سالک بر اساس رساله فصوص الحکمه محسوب می‌شوند. علاوه براین، وصال حق، کمال نفس مطمئنه، کسب لذت و صدور کرامات به مثابه مهم‌ترین هدف‌های تربیتی، و سیر عقلانی برای شناخت حق، شهود عرفانی برای شناخت حق که خود شامل تجرد از تعینات، تامل در حقیقت وجود، فنای در وجود مطلق، شهود علمی و عملی حق، شهود حق در مظاهر تفصیلی، درک حقیقت، و ریاضت نفس در زمره روش‌های تربیتی حاصل از شناخت واجب‌الوجود برای سالک بر اساس رساله فصوص الحکمه قلمداد می‌شوند.

Reviewing and analyzing epistemological foundations of Farabi in Fusus Al-Hikmah and its educational implication

The basic aim of this research is description and deduction of principles, aims, and methods based on the epistemological foundations of Farabi in Fusus Al-Hikmah. To get this aim, the method was documentary analysis and deduction. findings show that: necessary being is aware of all contingent beings, there is a unity between the essence of God as a ultimate truth and his knowledge, necessary being is aware of both universals and particulars, God knowledge is unique and simple while others are multiple, the depth of the essence of God is not perceptible, the essence of ultimate truth is appear and his inward is relative (mental). Possibility in human episteme, are from most important features of divine knowledge. incompleteness in human episteme, graduall in human episteme, and multiplicity in human episteme most important educational principle for a wayfarer to recognize ultimate truth joining the ultimate truth , perfection of the peaceful soul , acquisition of pleasure and issuing the miraculous deeds most important educational aims for a wayfarer to recognize ultimate truth , intellectual journey for knowing the ultimate truth , mystical intuition for knowing ultimate truth which contains in its turn the abstraction from determinations , contemplating the truth of being , annihilation ,in the absolute being , theoretical and practical intuition of ultimate truth , the intuition of ultimate truth in its differentiated manifestations understanding the truth and abstinence of soul most important educational methods for a wayfarer to recognize ultimate truth .