تبیینی سازه گرا/واقع گرا درباره چیستی علم و عناصر آن: زمینه ای برای باز اندیشی درباره آموزش علوم

هدف اصلی این پژوهش، ارائه بینشی سازه گرا/ واقع گرا درباره ویژگی‌ها و عناصر ماهوی علم بر مبنای تحول تاریخی دیدگاه‌های فلسفی درباره علم در راستای بازاندیشی درباره آموزش علوم می‌باشد. برای دست‌یابی به این هدف از روش پژوهش تحلیل مفهوم‌ها و نیز ارزیابی ساختار مفهومی بهره گرفته شد. بر مبنای یافته‌های حاصل از این پژوهش، مدلی دو بعدی در تبیین عناصر علم و ویژگی‌های ماهوی مرتبط با آنها به دست آمد که در یک بعد آن عناصر چرخه علم شامل مشاهده و تجربه، نظم و نظریه، و سرانجام پیش بینی و در بعد دیگر، ویژگی‌هایی برای علم بر شمرده شد که برخی ناظر به ویژگی‌های سازه‌ای و برخی دیگر ناظر به ویژگی واقعی علم می‌باشند. بر این اساس، نکته‌هایی برای بازاندیشی درباره آموزش علوم با تاکید بر نقش فرهنگ در جهت دهی به مشاهده و تجربه، ماهیت تبیینی- استنباطی- ابداعی نظریه‌ها و ایده‌های علمی و در نتیجه موقتی و تحول یابنده علم، ماهیت خلاقانه، هنری و روش آزاد علم و آزمون پذیری ایده‌ها و نظریه‌های علمی بر اساس ملاک‌هایی چون انسجام، دقت، میزان سازگاری با وضعیت‌های تجربی پسین و تقریب‌های جسورانه و پیچیده مورد نظر قرار گرفت.