بازشناسی مفهوم «تربیت» در نظریه‌ی اعتباریات علامه طباطبایی (ره)

تکثر معانی تربیت در جوامع مختلف به‌عنوان چالشی برای دست‌یابی به وحدت مفهومی برای آن مطرح شده است. علامه طباطبایی در نظریه‌ی اعتباریات، زمینه‌ مناسبی برای تبیین تکثر اعتبارات اجتماعی به وجود آورده است. در این پژوهش سعی می‌شود با بسط نظریه اعتباریات، مفهوم «تربیت» به‌عنوان یکی از اعتباریات بعد از اجتماع تبیین شود. بر این اساس «تربیت» در نتیجه شهود توامان ضعف‌ها و استعدادها و بر اساس انگیزه محبت و رحمت و به‌منظور تضمین بقاء نوع، اعتبار می‌شود. در ادامه‌ مقاله جهت تدقیق نسبت حقیقت و اعتبار در نظریه اعتباریات، چهار مفهومِ «محل اعتبار»، «مبدا اعتبار»، «وجه اعتبار» و «اثر اعتبار» از یکدیگر تفکیک شده و بر اساس آن صورت‌بندی جدیدی از «لغویت» و «عدم لغویت» اعتباریات ارائه می‌شود. بدین ترتیب نسبت حقیقت و اعتبار در «تربیت» بر اساس مفاهیم چهارگانه فوق تبیین شده است. بر اساس این تحلیل، تربیت (به معنای اعتباری اجتماعی) مبتنی بر مشاهده تربیت تکوینی و انتقال ضرورت تکوینی موجود در آن، به رابطه‌ی دو انسانِ مختارِ معتبر است. بنابراین بر اساس مولفه‌های تربیت تکوینی می‌توان گفت، تربیت معنایی اعتباری است که در ظرف اجتماع در مورد فرآیندی که میان دو یا چند نفر در جریان است بکار‌ می‌رود که متضمن تحقق کمالاتی برای متربیان، دوسویه بودن، تدریجی بودن، غایت‌مندی و محوریت مودت و رحمت است.

Recognizing the Concept of Education in Allameh Tabatabai’s Etebariat Theory

The plurality of definitions for &education& in different societies and cultures is considered as a challenge to acquire a unique and shared understanding of education at the conceptual level. In this regard, in the &theory of Etebariat&, Allameh Tabatabaie has provided a reasonable basis to elucidate the plurality of social agreements. In the present study, by extending his theory, we try to explain education as a postsocial Etebariat. As a result, education is considered the outcome of perception of both talents and inabilities together, which relies on affection and compassion to assure the fellowmen’s survival. To find a proper relation between the truth and Etebariat in theory, we distinguish between the four concepts: position, origin, reason, and effect of the Etebariat. Based on this distinction and a new configuration for the cancellation and noncancellation of Etebariat, we explain the relation in the context of education. According to this analysis, based on observation of creational education and transformation of the creational necessity contained therein, education is a convention between autonomous people. Therefore education is a social convention for a process involving two or more people, which ensures acquiring or developing some virtues, and it is considered mutual, gradual, purposeful, and based on affection and compassion.