دو رویۀ پیوندهای خاور اسلامی و باختر مسیحی، از آغاز تا سدۀ پانزدهم میلادی: در یک نگاه

پژوهش پیش رو به بررسی گذرای تاریخ پیوندهای غرب و شرق از آغازین روزگار پیوندشان در دوران باستان تا رویداد سقوط قسطنطنیه به سال 856ق/1453م. اختصاص دارد. به‌ویژه کوشش بر آن است تا به دو رویۀ این پیوندها؛ یعنی ستیزه گری ها و ناسازگاری‌های آسیاییان مسلمان و اروپاییان در چارچوب رویارویی دو مذهب اسلام و مسیحیت و سوداگری و مناسبات بازرگانی میان غرب و شرق پرداخته شود. در ادامه به عنوان نتیجه‌ای بر سرشت و ماهیت پیوندهای دو رویۀ این دو اردوی رویاروی، نشان داده شده است که چگونه ناهمسازگری‌ های مذهبی میان باختر مسیحی و خاور اسلامی، به‌ویژه از سوی سوداندیشان اروپایی، دستخوش خواست‌های سوداگرایانه و فزونخواهانه قرار می گیرد؛ و سرانجام روشن گردیده است که چگونه این روحیۀ فزونخواهانه و سوداندیشانه به مانند یک نوع «جبر تاریخ»، به عنوان بنیادی ترین انگیزۀ دراز‌دستی‌ها و گسترش جویی های باختر زمینیان، به روزگاران بعد دامن می کشد و آنان را از واپسین سال‌های سدۀ پانزدهم میلادی بدین سو بر هستی مسلمانان در خاورزمین چیره می سازد.