مطالعۀ تطبیقی «گلستان هنر» و «مناقب هنروران»

دورۀ صفویه عصر شکوفایی هنرهای زیبای ایران به‌شمار می‌رود. در این عصر هنرمندان فراوانی با تشویق پادشاهان در سراسر قلمرو صفویه مشغول به‌کار بودند. همین امر باعث شد آثاری نگاشته شود که به‌شرح حال خوشنویسان و هنرمندان اختصاص داشته باشد. «گلستان هنر» اثر قاضی منشی احمد قمی (953- ح1015ق.) یکی از رساله‌های مهم عصر صفویه به‌شمار می‌رود و از معدود منابع مستقلی است که اطلاعات ارزشمندی درباره خوشنویسان، نگارگران و تذهیب‌کاران عصر صفوی ارائه می‌دهد. مولف با نگرشی نو در تاریخ تذکره‌نویسی ایران جزئیات فراوانی از هنرمندان عصر صفویه را بازگو می‌کند. از سوی دیگر، «مناقب هنروران» کتابی است که مصطفی عالی افندی (948-1008 ق.) آن را یک دهه قبل از نگارش «گلستان هنر»، در سرزمین عثمانی به نگارش درآورد. این دو اثر شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که قابل تامل است. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی-تحلیلی ضمن تبیین زمانه و زندگی نویسندگان دوکتاب، به بررسی انتقادی مباحث مندرج آنها بپردازد.