ارزیابی نقش مولفه های دینی در توان نظامی حکومت صفوی

هدف اصلی این مقاله بررسی و تحلیل نقش و تاثیر عوامل دینی در کارکرد حوزه نظامی ایران عصر صفوی است. یافته های پژوهش حاضر نشان میدهد که توانمندیهای عواملدینی، هم با کار کرد نظامی صاحبان مناصب دینی نظیر صدر، قاضی فعلیت یافت و هم با نقشهای نظامی خارج از چارچوب حکومتی عالمان دین بروز پیدا کرد. ملاحظات دینی صفوی هادر جنگ و صلح از جمله مولفه های تاثیر گذار دین در کارکرد حوزه نظامی بود . همچنینبهره گیری آنان از شعائر مذهبی در جنگها و مشارکت شخصیتهای دینی در فعل و انفعالاتنظامی بخش دیگری از این تاثیر بود. عالمان دین در عرصه برخی نبردها و حتی فرماندهی برخیجنگها و دفاع از شهرها نقش آفریدند. در مواقعی که حاکمان و تصمیم گیران نظامی دولتصفوی از این توان به درستی بهره گرفتند، معمولاً به تقویت بنیه نظامی دولت صفوی انجامید، امادر مواردی که سوءتدبیر و یا بی اعتنایی نسبت به این نیروی بالقوه وجود داشت، ناکامی هایی رادر عرصه های نظامی در پی داشت.