تاج‌الدین معتز خراسانی از دولتمردان ایرانی عصر سلاجقه روم و خواص مریدان مولانا

تاج‌الدین معتز خراسانی ازجمله دولتمردان ایرانی دولت سلاجقه روم بود که در عهد رکن‌الدین قلیج ارسلان چهارم مدتی اداره امور مالیاتی حکومت قسطمونیه و آنقره را به عهده داشت. وی که از مریدان مولانا جلال‌الدین‌محمد‌بلخی بود، به کرات به دیدار او می‌رفت. مولانا نیز به او علاقه زیادی داشت و او را «همشهری»، «فخر خراسان» و «صاحب اعظم» می‌خواند. مولانا چندین نامه به او جهت رفع مشکلات مریدان خود و مردم نوشته و از او تقاضای کمک کرده است. تاج‌الدین معتز نیز به واسطه علاقه به فرهنگ ایرانی، با حمایت از مولانا، این عارف و شاعر به نام ایرانی و ساخت مدارس و خانقاه‌ها در رشد طریقت مولویه در آناتولی کوشید. در این مقاله به شرح حال وی پرداخته خواهد شد، سپس نقش وی به عنوان یکی از وزرای ایرانی قدرتمند و با نفوذ ایرانی در دولت سلاجقه روم که در گسترش عرفان و فرهنگ ایرانی اسلامی در منطقه آناتولی سهمی داشته است مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

Taj- au -ddin Mo’taz Khorasani: an Iranian statesman in Rome-Saljuq’s Era and Mowlana’s special devotee

Taj- uddin- Mo’taz Khorasani an Iranian statesman in Rome Saljuq era was one of the devotees of Mowlana Jalal- eddin- Rumi. He was in charge of tax affairs in Rokn- oddin –Ghlich Arsalan IV, in Ghostmunieh and Anghore, Anatolia.Having a strong tie between the statesman and Mowlana, as the former used to visit Mowlana frequently and the latter calling him “Townsman”, “‌noble of Khorasan” and “supreme companion”, Mowlana seemingly had several writings to him asking for sorting out his devotees as well as other’s problematic issues in the region. Taj- au -ddin Mo’taz Khorasani made a great contribution to Mowlavieh sect by building some schools and monasteries in Anatolia all for his sincere devotion to Iranaian culture and to support Mowlana himself as Iranian poet and theosophist.This study focuses on Taj- au -ddin Mo’taz Khorasani’s biography and his role in Islamic Iran’s cultural and theosophical improvement in Anatolia region as an influential Iranian vizir in Rome-Saljuq’s era.